Özet:

Süreksizlik içeren kaya kütlelerinin dayanım özelliklerinin belirlenmesinde, jeolojik çalışmaların yanında jeofizik yöntemlerin uygulanmasıda çok daha doğru ve güvenilir sonuçların elde edilmesini sağlar. Bu çalışmada Deriner (Artvin) Baraj yerinde sağ ve sol sahilde jeolojik yapı dikkate alınarak 20 farklı noktada belirlenen profillerde kayaların elastik parametrelerinin ve kaya kalitelerinin belirlenmesi amacıyla arazide sismik kırılma ölçümleri yapılmıştır. Bu ölçümlerden çalışma alanındaki hâkim kayaç türü granodiyorit kayaçlarının içinde yayılan elastik dalgaların hesaplanmış ve bu hızlar kullanılarak yoğunluk ,poisson oran , kesme modülü , bulk modülü  ve elastisite modülü hesaplanmıştır. Baraj yerinde kaya kütlesinin serbest basınç dayanımı enine dalga hızına bağlı olarak belirlenmiş olup, sismik ölçümlerin yapıldığı profillerden elde edilen boyuna dalga hızlarından  yararlanılarak kaya kütlesinin sökülebilirliğinin sınıflaması yapılmıştır. Deriner baraj yerinde yüzeylenen granodiyoritin kaya kalitesi özelliği , farklı yerde doğrudan yüzeylenmiş granodioritin yüzeyinde belirlenen ölçüm hatlarında yapılan çatlak sayısı ölçümlerden yararlanarak hesaplanmıştır. Çalışma alanına ait hız dağılım haritaları yapılmış ve baraj yerinde bulunan granodiyorit kaya kütlesinin değerleri ile sismik kırılma yönteminden elde edilen  ve değerleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada, önce bu özelliklere ait serpilme diyagramları çizilmiş ve belirtilen özellikler arasında doğrusal ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: