Abstract:

Birden çok girdi-çıktının olduğu ve girdi-çıktıların farklıölçü birimlerine sahip olduğu durumlarda, işletmelerin karar verme birimleri-KVB etkinlik değerleri genellikle Veri Zarflama Analizi VZA ile hesaplanmaktadır. Geleneksel VZA modelleri, yalnızca kullanılan girdi ve üretilen çıktıların kesin olarak bilindiği durumlarda uygulanabilmektedir. Verilerin kesin olarak bilinmediği durumlarda etkinlik ölçümlerinin yapılabilmesi için ise Bulanık Veri Zarflama Analizi BVZA modelleri geliştirilmiştir. VZA ile etkinlik ölçümünde; girdi ve çıktılarıağırlıklandırmada serbestlik tanınmakta, bu da VZA’nın ayrım yapma gücünün azalmasına, çok fazla işletmenin etkin çıkmasına sebep olabilmektedir. Ayrıca, girdi ve çıktılara verilecek ağırlıklarıseçmede tanınan bu serbestlik, aynıveri seti kullanılmasına rağmen, bazen çok farklıağırlık değerlerinin verilmesine de sebep olmaktadır. Saati ve Memariani 2005 tarafından ağırlıklardaki bu esnekliğin kontrol edilebildiği ve tüm KVB’ler için aynıağırlık kümesinin kullanıldığıbir model önerilmiştir. Bu çalışmada Saati ve Memariani tarafından önerilen model kullanılarak Türkiye’deki 24 devlet üniversitesinin 2006 yılıetkinlik ölçümleri yapılmıştır. Etkinlik ölçümü için 6 adet girdi öğretim üyesi sayısı, öğretim görevlisi ve okutman sayısı, araştırma görevlisi sayısı, toplam personel giderleri, mal ve hizmet alım giderleri, kapalıkullanım alanı , 7 adet çıktı önlisans ve lisans öğrenci sayısı, lisansüstü öğrenci sayısı, proje sayısı, proje bütçeleri, uluslararasıyayın sayısı, ulusal yayın sayısı, öz gelirler belirlenmiştir. Uygulama sonunda; Sakarya, Afyon Kocatepe, Yıldız Teknik ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitelerinin etkinlik değerleri %95-100, Süleyman Demirel ve Mustafa Kemal Üniversitelerinin %85-90, Gaziosmanpaşa, Dumlupınar, Kocaeli, Pamukkale, Muğla, Mersin ve Akdeniz Üniversitelerinin %80-85, Kafkas ve Yüzüncü Yıl Üniversitelerinin %70-75, Eskişehir Osmangazi ve Zonguldak Karaelmas Üniversitelerinin %65-70, Niğde Üniversitesi’nin %60-65, Kırıkkale ve Abant İzzet Baysal Üniversitelerinin %55-60, Balıkesir, Adnan Menderes, Trakya Üniversitelerinin %50-55 aralığında, Gaziantep Üniversitesi’nin %45 çıkmıştır. Elde edilen sonuçlara göre üniversitelere önerilerde bulunulmuştur.

Keywords: