Özet:

Bu araştırma; repertuvarının çoğunluğu sözlü müziklerden oluşan Türk makam müziğinde şiirin, eserin bütününe mâna bakımından etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada öncelikle sözlü müziği meydana getiren elemanlar (form, makam, usûl, şiir) belirlenerek açıklanmıştır. Bu elemanlardan biri olan “şiir” üzerinde durularak, şiirin müziğe olan etkisi incelenmiştir. Öncelikle arûz şiirinin usûle yerleşiminden kaynaklanan kelimelerin bölünmeleri örneklerle açıklanmıştır. Bununla beraber kelimelerin konuşma sırasında aldığı vurguların kullanıldığı bazı eserler incelenmiş, bu incelemeler doğrultusunda kelimelerin anlamlarını vurgulamak için kullanılan besteleme teknikleri tespit edilmiştir. Geçmişte bestelenen sözlü eserlerde makamının eser üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğu görülmektedir. Bununla beraber zaman içinde besteleme tekniklerinde değişimler gerçekleşmiş, bestecilerin şiirin mânasına da önem vererek eserlerindeki melodi, makam ve ritim unsurlarını oluşturdukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: