Özet:

Türk Sineması’nda aile, tıpkı toplumun hâkim değerlerinde olduğu gibi kutsiyet atfedilen bir kurum olarak temsil edilegelmiştir. Aile, ev dışı yaşamda her türlü krize, soruna karşı sığınak ve bireylerin huzur bulduğu korunaklı bir alandır. Ancak söz konusu aile kurumunun 2000’li yılların başlarından itibaren yayınlanan sinema filmlerde de kökten sarsılmaya başlandığı gözlemlenmektedir. Bu kurum, artık korunaklı bir alan olmaktan öte, pek çok travmanın, kuşaklararası çatışmanın ve kirli sırların saklandığı, mahremiyetin deşifre edilmesinin meşrulaştığı bir kurum şeklinde yansıtılmıştır. Ancak geleneksel ve modern aile temsillerinin 1980 öncesi ve 2000 sonrası Yeşilçam yapımı filmlerde bir paradoksallığın varlığından söz etmek mümkün görünmektedir. Özellikle aile müessesesinin 1980 öncesi yapımlarda daha pozitif şekilde yansıtıldığının, dolayısıyla Türk sinemasında bu dönemdeki prodüksiyonlarda geleneksel aile tipi yansımasının izlerini görmek mümkündür. 1980 filmlerinde; geçim sıkıntısı, maddi imkânsızlıklar, zengin kız - fakir oğlan temalarına ağırlık verilmiştir. Tüm imkânsızlıklara rağmen aile kurumu kutsanmış, her şeye rağmen bu müessesesinin ulviliğine dair vurgular yapılmış ve buna bağlı olarak aile olmanın, birlikte yaşamanın ve zorluklarla birlikte mücadele etmenin önemi genel olarak temsil edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma Türk sinemasında aile kurumun geçmişten günümüze nasıl yansıtıldığını irdelemek üzere gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda; 1980 öncesini temsilen ‘Aile Şerefi’ ve ‘Bizim Aile’ 2000’li yıllar sonrasının temsili için ise ‘Babam ve Oğlum’, ‘Dedemin İnsanları’ adlı filmler, ailenin işlevleri–işlevsizlikleri bağlamında, Türkiye’de aileye dair yapılan alan araştırmalarının da katkısıyla içerik analizi yöntemi kullanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan bilimsel değerlendirmeler sonucunda çalışmanın başında ileri sürülen varsayımları destekler mahiyette değer atfedilecek bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: