Özet:

Diyarbakır Suriçi bölgesi, farklı biçim ve boyutta burçların bulunduğu tarihi surlarla çevrili bir kentsel sit alanıdır. Savunma yapılarından olan sur duvarları ve burçların geçmişte kullanılmalarına rağmen yakın dönemde bakımsız ve boş durumda kalarak, yapısal sorunları meydana gelmiştir. Urfa Kapı, Suriçi Bölgesindeki sur dışına açılan tarihi kapılarından biridir. Uzun yıllar restorasyon çalışması yapılmayan tarihi kapıda, yoğun trafik akışının etkisiyle zaman içinde yapısal sorunlar meydana gelmiştir. Sur duvarları ve kapı geçişleri ile burçlarda strüktürel çatlaklar ve ayrışmalara bağlı olarak hasarlar oluşmuştur. Oluşan hasarların zemin ve duvarlardaki konumları ve düzeylerinin belirlenmesi amacıyla, tarihi yapılarda tahribatsız yöntemlerden biri olarak kullanılan Georadar (GPR) taramaları yapılmıştır. Urfa Kapı ve kapı geçişlerinde 50 metre profil boyu araştırma derinliği zeminde 20 metre duvarlarda 4.00 metre olarak seçilmiştir. Bu çalışmada, tarihi surların batı yönünde bulunan ve Suriçi Bölgesinin dışına çıkışı sağlayan Urfa Kapı ‘da bulunan üç ayrı geçişi bulunan sur duvarlarında zeminden kaynaklanan yapısal sorunları georadar (GPR) cihazıyla tespit edilmiştir. Gözlemsel olarak tespit edilen hasarlar, georadar taramalarıyla desteklenerek, hasar düzeyleri ve konumları belirlenmiştir. Zeminde çökme deformasyonları ve duvarlarda, çatlak ve kırıklar tespit edilerek deformasyonlar radargramlarla gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler: