Özet:

Mutezilî tefsir denildiğinde ilk akla gelen şüphesiz Zemahşerî’nin el-Keşşâf adlı eseridir. Bu eser bir takım özellikleriyle tefsir tarihinde öne çıkmıştır. Bunlardan biri onun ayetleri Mutezile ekolünün temel prensiplerine göre yorumlamasıdır. Diğeri de belagat esasları yanında Kur’anî kavram ve deyimleri mükemmel bir şekilde açıklaması, Kur’an’ın i’caz yönlerini, edebi ve nazım güzelliğini ortaya koymasıdır. Bu nedenle yazıldığı günden itibaren âlimlerin ilgisini çekmiş ve üzerine birçok şerh ve haşiye yapılmıştır. Bunlardan biri de Bâbertî’nin Hâşiyetü Keşşâf adlı eseridir. Sadece üç sureyi içine alan bu çalışmada Bâbertî, sadece Zemahşerî’nin retorik inceliklerle bezediği ifadelerini açıklamamış, aynı zamanda ona bir takım tenkitler yöneltmiştir. Bu makale de, Bâbertî’nin, Zemahşerî’ye hem tefsir tekniği hem de i’tizâlî görüşleri bakımından yönelttiği eleştirileri incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: