Abstract:

Sosyal medya platformlarında ünlü bir rap şarkıcısı ve insan hakları aktivisti olarak Prince Ea lakabıyla tanınan, ama aslında bir antropolog olan Richard Williams, 2016 yılında günümüzün eğitim sistemini dava eden I Suid The School System adında yaklaşık altı dakikalık kısa bir film yayınlar. Williams, milyonlarca kişinin ilgiyle izlediği, çeşitli internet sitelerinde halen paylaştığı bu filmde, eğitimin insanların sahip olduğu birbirinden farklı yetenekleri, olanakları, bütünüyle özgür bir şekilde geliştirmeyi, bağımsız düşünebilen, özerk kişiler olarak yetişmelerine yardımcı olmayı, insanın ruhunu canlandırmayı amaçlaması gerektiğine dikkat çekmektedir. Ancak günümüzdeki eğitimin cansız bir hayaletten farksız olduğunu, işlevini yerine getirmediğini, hatta görevini kötüye kullandığını, insanı amaç olarak değil, araç olarak gördüğünü iddia ederek, bugünün eğitim anlayışını/sistemini, öğrencileri eğitmek adına robotlaştırmaktan, onların yaratıcılığını, özgünlüğünü öldürmekten dolayı suçlar ve dava eder. Williams’ın aktivist kimliğini başarılı bir şekilde yansıttığı bu kısa filmde, eğitimle ilgili verdiği kışkırtıcı mesajların dikkate değer olan yanı, milyonlarca kişiyi, eğitime/eğitimde olan bitene, insanın varlık yapısını oluşturan özelliklerin ve olanakların bilgisinden hareketle bakmaya, eğitimin çoğunlukla unutulan veya göz ardı edilen etik boyutunu görmeye, eğitimin anlamını düşünmeye, neliğini ve amacını sorgulamaya davet etmesidir. İşte bu davete icabet eden bu çalışmada, öncelikle İngilizce education (eğitim) sözcüğünün Latince kökeni bağlamında educare ve educere olarak karşımıza çıkan anlamları, yani eğitimin iki farklı yüzü ele alınmakta, bu iki terimin anlam bakımından aralarındaki derin uçurumun, eğitilen açısından eğitimin amacına nasıl yansıdığı tartışılmaktadır. Buradan hareketle kişilerin, temelini insanın varlık yapısında bulan özelliklerini, olanaklarını bütünüyle geliştirebilmesine, yeteneklerini hayata geçirebilmesine, böylelikle kendini gerçekleştirebilmesine, etik ilişki değerlerini koruyarak insana yakışır bir şekilde yaşayabilmesine yardımcı olan ya da Williams’ın dile getirdiği gibi insanın ruhunu canlandıran bir eğitimin neliği sorgulanmakta ve bir hayaletten farksız dediği günümüzdeki eğitimin ne türden bir eğitim anlayışı olduğu ortaya konulmaktadır. Sonuç olarak ise insanın ruhunu canlandıran bir eğitimde hem educare hem de educere anlamında eğitimin dengeli bir şekilde, bir bütün olarak birlikte iş görmesi gerektiğine dikkat çekilmektedir.

Keywords: