Abstract:

Tanzimat’tan biraz önce başlayan yenileşme, modernleşme çabaları ve Tanzimat’ın ilanından sonra hız kazanan batılılaşma veya diğer bir söyleyişle yanlış batılılaşma toplumun milli manevi değerlerinde bir erozyona sebep olmuş ve bu durum çoğu aydın ve sanatçıyı rahatsız etmiştir. Bu rahatsızlığın neticesinde gelecekle ilgili kaygılarını, rahatsızlıklarını ve hatta korkularını dile getiren yazarlar olmuştur. Bu makalede Ömer Seyfettin’in bir hikâyesiyle Yahya Kemal Beyatlı’nın bir yazısı sözü edilen rahatsızlık noktasında ele alınmıştır. 1884 yılında Balıkesir’in Gönen ilçesinde dünyaya gelen Ömer Seyfettin, modern Türk öykücülüğünün kurucu isimlerinden biridir. 1920 yılında vefat eden yazar, otuz altı yıllık kısa yaşamına birçok hikâye, şiir, tercüme, deneme ve makale sığdırmıştır. Onun hikâyelerinden biri de bu makalede incelenecek olan “İlk Namaz” adlı otobiyografik nitelikteki hikâyesidir. Çalışmamıza konu edilen diğer bir yazı ise Ömer Seyfettin gibi 1884 yılında dünyaya gelen Yahya Kemal Beyatlı’nın “Ezansız Semtler” adlı yazısıdır. 1958’de vefat eden Yahya Kemal, daha çok şiirleriyle tanınsa bile o da edebiyatın farklı türlerinde eser vermiş ve bu eserlerinin bazılarında milli manevi değerlere dikkat çekmiş, bu değerlerin kaybolmasından duyduğu kaygıyı dile getirmiştir. Çalışmamızda birbirinden farklı türlerde kaleme alınan bu iki yazıdan hareketle millî ve dinî duyguların bu iki sanatçı açısından önemi ve kaybı ihtimalinin yol açtığı duygular incelenmiştir.

Keywords: