Özet:

İnsanlar, tarih boyunca birbirleriyle duygularını, fikirlerini, bilgileri vs. paylaşabilmek için farklı şekillerde iletişim kurmuşlardır. Bu iletişim ağını, sadece ikili ilişkilerinde değil devletler düzeyinde de günümüze kadar geliştirerek devam ettirmişlerdir. İki insanın konuşması ve birbirini anlaması, bir iletişim şekli olup uzakta bulunan bir kişiye, topluluğa veya devlete çeşitli şekillerle ulaşılması da bir iletişim şeklidir. Bu durumun önemini kavrayan devletler, tarih boyunca iletişime önem vermişlerdir. Bu devletlerden en önemlisi de hiç şüphesiz Bizans İmparatorluğu’dur. Roma İmparatorluğu’ndan miras almış olduğu bürokrasi kültürünü geliştiren ve bu kültürde dönemine göre değişiklikler yapan Bizans İmparatorluğu, toplumsal veya devletlerarası ilişkilerinde iletişim kültürüne ciddi önem vermiştir. İmparatorluk düzeyinde bu kültür, özellikle taşımacılık yani “Posta Teşkilatı” ile hızlı bir şekilde hem halka hem de devletlere ulaştırılmıştır. Bizans İmparatorluğu’nun taşımacılık hizmetine ciddi önem verdiği Roma İmparatorluğu’nda var olan “Cursus Publicus” yani “Posta Teşkilatı”nı devam ettirmesinden de anlaşılmaktadır. Bu sistemin nasıl işlediğine dair bilgiler, IV. ve VI. yüzyıl kaynaklarında mevcuttur. Bu dönem kaynaklarının yanı sıra özellikle 899 yılında yazılan ve imparatorluk bürokrasisinde görev alanların listelendiği Philotheos’un Klētorologion adlı eserinde, İmparatorluğun Posta Teşkilatı’na dair önemli bilgiler bulunmaktadır. İmparatorlukta IX. ve X. yüzyılda, Posta Teşkilatı’nın aktif bir şekilde kullanıldığı bu kaynağın vermiş olduğu bilgilerden de anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, Philotheos’un Klētorologion adlı eserine göre, Bizans İmparatorluğu’nda Posta Teşkilatı’nın ortaya çıkışı, gelişimi, bu teşkilattaki görevlilerin unvanları ve görevlerinin ne olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: