ASOS INDEKS
Görüntüleme
6
Türk halk hikâyeciliği geleneğinde Kuzeydoğu Anadolu sahasının yanı sıra Güney Anadolu sahası da önemli anlatı örnekleri sunmuştur. Yöredeki konargöçer hayat tarzı, iskân politikalarına karşı asırlardır süren bir direnmeye neden olmuş, bu da yörede yetişen âşık tipini doğrudan etkilemiştir. Halk edebiyatı kaynaklarının ortak şekilde aşiret/iskân şairleri dediği taife etrafında teşekkül eden hikâyeler de bahsi geçen konargöçer yaşamı ve iskâna karşı koymayı işlemiş, yöre âşıkları şiirlerinde ağırlıklı olarak bu konuları ele almıştır. Dadaloğlu, Kozanoğlu, İlbeylioğlu gibi önde gelen Güney Anadolu âşıklarının yanında Gündeşlioğlu adı da zikredilmekte, bu âşıkla ilgili sözlü kültürde rivayetler dolaşmaktadır. Hakkında iki halk hikâyesi teşekkül ettiği anlaşılan Gündeşlioğlu Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep gibi yörelerde iyi şekilde tanınmakta, günümüz yöre âşıkları tarafından türkülü hikâyeleri anlatılmaktadır. Muhtelif vesilelerle Güney Anadolu âşıklarıyla bir araya gelen Ali İzzet Özkan, Hasan Yüzbaşoğlu gibi Emlek yöresi âşıkları ise Gündeşlioğlu hakkındaki anlatıların Sivas Şarkışla yöresine kadar yayılmasını sağlamıştır. Bu çalışmada, babası Âşık Hasan Yüzbaşoğlu’ndan öğrendiği Gündeşlioğlu ile Alageyik hikâyesini günümüze kadar muhafaza eden Âşık Emanetî’nin yazıya geçirilmiş versiyonu üzerinde durulacak yayılma alanları, şahıs kadrosu, epizot ve motif incelemelerinin yanı sıra anlatıcının hikâye üzerindeki etkisine değinilerek anlatma, diğer versiyonuyla mukayese edilecektir. Ayrıca Gündeşlioğlu ve hikâyeleriyle ilgili bugüne kadar yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilerek konuyla ilgili literatür üzerinde durulacaktır.
In the tradition of Turkish folk storytelling, not only the Northeast Anatolia region but also the Southern Anatolia region has presented significant narrative examples. The nomadic lifestyle in the region has led to centuries-long resistance against settlement policies, directly influencing the development of the âşık (minstrel) figure in the area. Stories revolving around the nomadic life and resistance to settlement, formed around the group of poets referred to as aşiret/iskân şairleri (tribal/settlement poets) in folk literature sources, have been prevalent. The prominent Southern Anatolian âşıks such as Dadaloğlu, Kozanoğlu, İlbeylioğlu, alongside Gündeşlioğlu, are mentioned, and there are numerous oral traditions circulating about this âşık. Gündeşlioğlu, who is believed to be the subject of two folk tales, is well-known in regions like Adana, Kahramanmaraş, Gaziantep, and his sung stories are performed by contemporary local âşıks. Emlek region âşıks like Ali İzzet Özkan and Hasan Yüzbaşoğlu, who have come together with Southern Anatolian âşıks on various occasions, have contributed to the spread of narratives about Gündeşlioğlu to the Sivas Şarkışla region. This study will focus on the written version of the Gündeşlioğlu and Alageyik tale, which has been preserved until today, learned from his father, Âşık Hasan Yüzbaşoğlu, and Âşık Emanetî; it will compare the dissemination areas, characters, episodes, and motifs, as well as discuss the influence of the narrator on the story. Additionally, an overview of previous studies conducted on Gündeşlioğlu and his stories will be provided, along with a discussion of the relevant literature.
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
