Özet:

Arap edebiyatında şiir, Câhiliye döneminde en fazla işlenen sanat dalı olmuştur. Bu yüzden şiire dîvânü’l-‘Arap denilmiştir. Arap toplumunun bu özelliği İslâm dininin gelmesiyle beraber aynı minvalde devam etmiş şiirin eski temalarına yenileri de eklenerek daha da zenginleşmiştir. Bu çalışmada Sadru’l-İslâm dönemi şiirlerinde işlenen tevhit ve Hz. Peygamber teması ele alınmıştır. Çalışmanın ana konusuna geçmeden önce bu dönemin sınırları belirlenmiş olup, hangi zaman dilimlerini kapsadığı tespit edilmiştir. Daha sonra Câhiliye döneminde şiirin önemi ile ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Akabinde Sadru’l-İslâm dönemindeki şiirin gerilemesi ilgili iddiaların gerekçesi olan âyet ve hadisler özet mahiyetinde değerlendirilmiş ve bunların şiirin gerilemesine delil olamayacağı, aksine Hz. Peygamberin şiiri Müşriklere karşı bir cihat aracı olarak kullandığını, dolayısıyla da geliştiği anlatılmıştır. Yeni dinin Arap toplumuna indirilmesinden sonra üzerinde durduğu temel ilkenin tevhit olduğu, zira Câhiliye Araplarının Allah’a inanmakla beraber şefaatçi olacakları iddiasıyla putlara taptığı ifade edildi. Bu dönemde Müslüman olan şâirler İslâm dinini kabul ettikten sonra tevhit temasını şiirlerinde sıklıkla kullandıklarını, bunu yalnızca Medine’de ikamet eden şâirlerle sınırlı olmadığını örnekleriyle beraber anlatıldı. Sadru’l-İslâm döneminde Hz. Peygamber teması içerisinde şâirlerin onun üstün meziyetlerini şiirlerinde işleyerek geniş bir külliyat meydana getirdiklerini, bu türden yazılan şiirlerin Peygamberin hayatta olmasıyla sınırlı kalmadığını vefatından sonrada devam ettiği örnekler verilerek anlatıldı.

Anahtar Kelimeler: