Abstract:

Yazma becerisi, birçok bilişsel süreci barındıran çok yönlü ve karmaşık bir alandır. Ülkemizde yazma becerilerine ilişkin alan yazın incelendiğinde ilk, orta ve lise öğrenimlerinde öğrencilerin düzeylerine uygun bir eğitim verilebildiğini söyleyebilmek mümkün görünmemektedir (bkz. Coşkun, 2011; Çifci, 2006; Yıldız,2010; Tok ve Ünlü, 2013). Cümle, paragraf ve metin düzeyinde birçok sorun yaşayan öğrencilerin sorunlarından biri de paragraf yazmada kendini göstermektedir (Coşkun, 2011). Bu çalışmada, alan yazında yer alan farklı paragraf türlerinin öğretimi yoluyla öğrencilerin bilişsel becerilerine verilen katkının ortaya konulması amaçlanmıştır. Eylem araştırması şeklinde desenlenen ve 14 hafta (28 saat) süren bu çalışmaya, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü’nde öğrenim gören I. sınıf 36 öğrenci katılmıştır. Araştırmanın verileri, öğrencilerle odak grup görüşmesi, öğretim üyeleri ile görüşme, öğrencilerin yazılı anlatımları, öğrencilerin çalışma kâğıtları, öğrenci günlükleri, araştırmacı günlüğü olmak üzere 6 farklı veri toplama aracından elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yapılarak kategoriler oluşturulmuştur. Uygulama öncesinde yapılan odak grup görüşmelerinde, öğrencilerin önceki öğrenim hayatlarında paragraf düzeyinde bir eğitim almadıkları ve nitelikli paragraf analizlerinin yapılmadığı dolayısıyla da öğrencilerin lisans öğrenimine paragraf yapısını bilmeden geldikleri ortaya çıkmıştır. Uygulama sürecine ilişkin öğrenci görüşleri incelendiğinde paragraf düzeyinde eğitimin verilmesi, süreç temelli yazma yaklaşımın uygulanması, elektronik ortamlarda yazılması ve yazma konularının hayatla ilişkilendirilmesi kategorileri ön plana çıkarmıştır. Çalışma, öğrencilerin yazma ile düşünme arasındaki ilişkiyi fark edebildiklerini, okuduklarını daha iyi anlamaya başladıklarını, basit konularda derinlemesine düşünebildiklerini, analiz etme, sıralama ve karşılaştırma becerilerini daha etkin bir şekilde kullanabildiklerini ortaya koyması bakımından önemlidir. Öğrencilerin, paragraf türlerine ilişkin gerçekleştirilen bu öğretimle yazmaya karşı olumlu tutum geliştirdikleri de günlüklerine yansımıştır

Keywords: