Abstract:

Sicyos angulatus L. Cucurbitaceae (Kabakgiller) familyasına dâhil sarılıcı/tırmanıcı bir sarmaşıktır. Bitki otsu formda ve tek yıllık olup yılın soğuk aylarında tamamen donarak ölmektedir. Üremesi tohumladır. S. angulatus tam veya kısmen güneş alan ve nemli koşulları tercih etmektedir. Bitki tipik olarak yazları ılıman ya da sıcak ve yağışlı bölgelerde bulunur. Ülkemizde ilk kez 1996 yılında Karadeniz bölgesinde Artvin Borçka'da, 1999 yılında ise Trabzon'un Yomra, Araklı, Of ve Çaykara ile Artvin'in Borçka ilçelerinde rapor edilmiştir. Ancak aradan geçen 15 yıl içerisinde bitkinin yayıldığı alanlara ilişkin bilgi mevcut değildir. Bu çalışma; Sicyos angulatus‘un Karadeniz Bölgesi'nde dağılım alanlarının güncellenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Karadeniz Bölgesi (Samsun-Artvin arası; yaklaşık 565 km mesafe) gridlere bölünmüştür. Gridlerin kesişim noktalarında denk gelen toplam 211 noktada sürvey yapılmıştır. Sürvey çalışmaları gerçekleştirilirken her bir noktanın GPS koordinatları, yükseklik, toprak özellikleri, bitkiye eşlik eden diğer bitkiler vb ekolojik veriler ile S. angulatus’un oluşturduğu parsellerin büyüklüğü vb bilgiler kayıt altına alınmıştır. S. angulatus bölge de Ünye (Samsun) ve Sarp (Artvin) arasında kalan yaklaşık 420 km uzunluğundaki sahil boyunca yayıldığı ve sahilden iç kesimlere geçtiği saptanmıştır. Bitkinin sürvey alanında çok farklı yaşam alanlarında ve ekosistemlerde dağılım gösterebildiği belirlenmiştir. Bitkinin özellikle; dere ve orman kenarlarında, yol kenarları, döküntü alanları ve tahrip edilmiş boş araziler vb tarım dışı alanlar ile başta kivi olmak üzere meyve bahçeleri, çay plantasyonları, sebzelik alanlar vb tarım alanlarını istila ettiği saptanmıştır. Yoğun istila edilen bölgelerde bitkinin yaklaşık 2-3 km mesafede kesintisiz olarak görülebildiği ve tamamen bitki ile kaplı 20 dekardan büyük parseller oluşturabildiği saptanmıştır. Sürvey sonuçları bitkinin artık Doğu ve Orta Karadeniz bölgesine yerleştiğini, tarım alanlarında önemli sorunlara yol açtığını ve bitkinin sahilden iç kesimlere doğru yayılma eğiliminde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu durum bitkiye karşı son derece hızlı bir şekilde acil müdahaleye stratejilerinin oluşturulması ve uygulanması gereği ortaya çıkmaktadır

Keywords: