Özet:

Amaç: Sığırlarda şap virusuna karşı aşılamaya bağlı gelişen humoral immun yanıt üzerine cinsiyetin etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Sığırlar (n=252) yaşlarına (0-11 ay, 12-35 ay ve >35 ay) ve cinsiyetlerine (erkek-dişi) göre 6 gruba ayrıldı. Her bir gruptaki hayvanlar yağ adjuvantlı bivalent (O1 Manisa, A22 Irak suşları) aşı ile aşılandı. Aşılanan sığırlardaki antikor yanıtı solid faz kompetitif ELISA ile belirlendi. Bulgular: Yüz yirmi altı erkek serumunun, 86 (%68.2)'sında serotip O, 90 (%71.4)'ında serotip A'ya karşı antikor tespit edildi. Dişi hayvanlarda ise 126 serumun 106 (%84.1)'sında serotip O, 112 (%88.8)'sinde serotip A'ya karşı oluşan antikor tespit edildi. Dişi serumlarının 89 (%70.6)'unda serotip O, 98 (%77.7)'sinde serotip A'ya karşı koruyucu düzeyde antikor yanıtı belirlendi. Erkek sığır serumlarının ise 67 (%53.1)'sinde serotip O, 81 (%64.2)'inde serotip A'ya karşı koruyucu düzeyde antikor varlığı tespit edildi. Dişi ve erkek hayvanlar arasında hem serotip O (P=0.0063) hem de serotip A (P=0.0259)'ya karşı koruyucu düzey antikor yanıtları arasındaki farklılık istatiksel olarak önemli bulundu. Öneri: Sonuçlar yağ adjuvantlı bivalent (O1 Manisa, A22 Irak suşları) aşı ile aşılanan dişi hayvanların, erkek hayvanlardan daha yüksek antikor yanıtlarına sahip olduğunu göstermektedir. Dişi ve erkek hayvanlar arasında şap aşılamasına bağlı gelişen immun yanıt farklılığının aydınlatılması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler: