Özet:

Yargı bağımsızlığı ve anayasanın üstünlüğü ilkesi hukuk devletinin önkoşullarıdır. Bu koşullar yoksa devlet bir tür polis devletidir. Polis devleti bir hukuk devleti olmak yerine bir kanun devleti anayasal devlet olmak yerine bir anayasalı devlettir. Yargı bağımsızlığının sağlanabilmesi için mahkemelerin ve dolayısıyla mahkemelerde görev yapan hâkimlerin bağımsız olması, yani kurumsal ve kişisel bağımsızlığın sağlanmış olması zorunludur. Hâkim bağımsızlığını sağlamanın koşulu hâkim teminatıdır. Hâkim teminatını güvenceye alacak kurum, bağımsız ve tarafsız bir kurum olmak zorundadır. Bu kurumun siyasal iktidara bağımlı olması halinde, hâkimler üzerinde bir baskı oluşturması kaçınılmazdır. Baskı altındaki hâkimlerin bağımsız mahkemelerin üyesi olması mümkün değildir. Bağımsız olmayan mahkemelerin olduğu yerde hukuk devletinden sözetmek mümkün değildir. Öte yandan anayasanın üstünlüğü ilkesini gerçekleştirmek için bağımsız bir Anayasa Mahkemesinin varlığı gerekir. Anayasa Mahkemesi üyeleri siyasal iktidarın etkisiyle seçilirse bu durum Anayasa Mahkemesinin kuvvetler ayrılığı içinde bir karşı dengeleme gücü haline gelmesini önleyecektir. Makalede, hukuk devleti üzerinde bu kadar önemli etkisi bulunan Hâkimler ve Savcılar Kurulu ile Anayasa Mahkemesinin oluşumu üzerinde durulmakta ve bu kurumlar tarihsel bir bakış açısıyla incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler: