Özet:

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)'nda dinamik hiperinflasyonun egzersiz performansı ve yaşam kalitesi üzerine olumsuz etkileriyle ilgili kanıtlar giderek artmaktadır. Bu çalışmada, KOAH'lı hastalarda; dinamik hiperinflasyon derecesinin egzersiz kapasitesi, egzersiz dispnesi ve yaşam kalitesine etkisinin değerlendirilmesi amaçlandı. Stabil dönemde olan 72 KOAH'lı (orta-ağır evre) ve 30 sağlıklı, yaş ve cinsiyet karşılaştırması yapılmış kontrol birey çalışmaya dahil edildi. Altı dakika yürüme testi öncesi ve sonrası akciğer volümleri ve solunum kas gücü ölçümlerini de içeren solunum fonksiyon testleri, arter kan gazı analizleri, Borg skalası ile egzersiz dispnesi değerlendirmesi ve yaşam kalitesi anketi (SGRQ: St. George's Respiratory Questionnaire, Türkçe versiyonu) uygulandı. Dinamik hiperinflasyonu değerlendirmede istirahat düzeyine göre egzersiz sonrasında görülen inspiratuar kapasitedeki değişim (?IC) kullanıldı. KOAH'lı hastaların %80'inde IC egzersiz sonrası anlamlı olarak azaldı (dinamik hiperinflasyon). ?IC, KOAH'lı hastalarda -0.27 ± 0.26 L, kontrol grubunda 0.8 ± 0.17 L bulundu (p= 0.001). Egzersiz dispnesinin (?Borg), ?IC (r= -0.44, p= 0.0001) ve bazal dispne indeksi (BDİ) (r= 0.34, p= 0.02) ile korelasyon gösterdiği saptandı. Çoklu regresyon analizinde KOAH varlığı, BDİ ve ?IC altı dakika yürüme mesafesi için en güçlü belirleyici faktörler olarak bulundu (r2= 0.53, p< 0.001). FEV1'in bu parametrelere ek olarak egzersiz kapasitesini belirlemedeki katkısı %9 idi. ?IC ile yaşam kalitesinin semptom (r= -0.36, p= 0.008), aktivite (r= -0.31, p= 0.03) ve total (r= -0.30, p= 0.04) bileşenleri arasında anlamlı ilişki bulundu. KOAH'lılarda egzersiz sırasında sıklıkla dinamik hiperinflasyon geliştiği ve bunun derecesinin egzersiz kapasitesi kısıtlılığını, egzersiz dispnesini ve yaşam kalitesi bozukluğunu açıklamada yardımcı olabilecek önemli bir belirleyici olduğu düşünüldü.

Anahtar Kelimeler: