Özet:

Giriş: Önceki çalışmalar yaşlıların daha yüksek olumlu duygudurum bildirdiklerini göstermektedir. Beş faktör kişilik modeli bağlamındaki çalışmalar, ayrıca, kişilikte yaşlanmaya bağlı değişiklikleri göstermiştir. Ancak, yaşlılarda kişiliğin duyguduruma olası etkisi hakkında daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Mevcut araştırmada, kişilik özellikleri, sosyal istenirlik boyutu ve olumlu/olumsuz duygulanım arasındaki ilişkiler yaşlanmayla birlikte incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya, 62 genç ve 61 yaşlı olmak üzere 123 gönüllü katılmıştır. Ardışık örneklemle enlemesine desen kullanılmıştır. Tüm katılımcılar yüksek öğrenim düzeyine sahiptir. Katılımcılar duygudurum ölçümleri için Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği"ni doldurmuştur. Sonra, kişilik özelliklerinin ve sosyal istenirlik boyutunun ölçümü için Beş Faktör Kişilik Envanteri"ndeki her maddenin kendilerini ne derece tanımladıklarını derecelendirmişlerdir. Bulgular: Genç ve yaşlıları olumlu/olumsuz duygulanım ve kişilik açısından karşılaştırmak için bağımsız örneklem t-testleri kullanılmıştır. Yaşlılar gençlere göre daha az olumsuz duygulanım rapor etmiştir. Yaşlılar yumuşakbaşlılık, özdenetim ve sosyal istenirlik boyutlarında daha yüksek puan alırken, gençler dışadönüklük ve duygusal tutarsızlık boyutlarında daha yüksek puan almıştır. Korelasyon sonuçlarına göre, yaşlılarda duygusal tutarsızlık; dışadönüklük, sosyal istenirlik ve olumlu duygudurumla negatif ilişkilidir. Olumlu duygudurumsa, dışadönüklük, deneyime açıklık ve sosyal istenirlikle pozitif ilişkilidir. Olumlu/olumsuz duygulanım puanları üzerinde yürütülen varyans analizleri; özdenetim, duygusal tutarsızlık ve sosyal istenirlik boyutlarının olumlu/olumsuz duygulanıma etkilerini göstermiştir. Sonuç: Bulgular, duygusal tutarsızlık boyutunun duygusal iyi oluş üzerinde önemli etken olduğunu göstermiştir. Duygusal tutarsızlık boyutunda düşük puan alan yaşlılar daha az olumsuz duygudurum deneyimlemiştir. Ayrıca, özdenetim ve sosyal istenirlik boyutlarının olumlu duygudurum üzerindeki güçlü etkisi, duygudurumdaki yaşla ilişkili farkların, yalnızca kişilikteki değişikliklere atfedilemeyeceğini, aynı zamanda sosyal istenirlik boyutundaki artışa kısmen atfedilebileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler: