Özet:

Tarihin başından beri insanlar gelecekte ne olacağını bilmek istemiş; bunun için de çeşitli yöntemlere başvurmuşlardır. Bunlardan biri de fal bakmaktır. Kahve, papatya, yaprak, el, kitap, oyun kartları, harfler ve sayılar gibi pek çok şey fal bakma amacıyla kullanılmıştır. Bu unsurların temel çalışma prensibi ise rastlantıya dayanmaktadır. İslâm dini, gaybın yalnızca Allah tarafından bilinebileceğini; bunun tek istisnasının ise kendisine vahiy ya da ilham yoluyla gaybe ait bilgilerin verildiği kimseler olduğunu söyler. Allah’ın kemal sıfatlarından biri olan gaybı bilme, yalnızca O’nun isteği doğrultusunda mümkündür. Kehanet ve fal gibi uygulamalarla gaybe ait bilgileri zorla ele geçirmek ise İslâm âlimlerince haram sayılmıştır. Yine de Müslümanlar, hem dinin emirlerini yerine getirmek hem de geleceği bilme dürtüsünü tatmin etmek amacıyla falı İslâmi bir çerçevede konumlandırıp bu yasak uygulamayı meşrulaştırma yoluna gitmişler; bunun sonucunda Kur’an falı ve Câfer-i Sâdık falı gibi fallar icat etmişlerdir. Bunlardan biri de Tefe’ül-nâme-i İmâm Sühreverdî’dir. Her ne kadar Sühreverdî’ye ait olduğu kesin değilse de bu eser, İslam kültürünün fala nasıl yaklaştığı hususunda ilginç bir örnek olarak karşımızda durmaktadır. Makalemiz, söz konusu eseri Tefe’ül-nâme-i İmâm Sühreverdî adıyla tercüme edip yayınlayan Sâdık Vicdânî’nin çalışmasını tanıtmayı ve Latin harfleriyle okuyucuya sunmayı içermektedir. Amacımız; İslam kültürünün fala nasıl yaklaştığını ilgili eser özelinde incelemek ve fal bakma uygulamasının İslâmî bir temele oturtulup meşrulaştırılması hususunda bir örnek sunmaktan ibarettir.

Anahtar Kelimeler: