Özet:

Bu çalışmada, Türk halkının yeni koronavirüse yönelik kaygı düzeyini belirlemek amacıyla KOVID-19 Kaygı Ölçeği geliştirme çalışması yapılmıştır. Çalışmanın verileri 1 Mayıs-15 Haziran 2020 tarihleri arasında sosyal ağlar aracılığı ile Türkiye'nin 70 ilinden iki aşamalı olarak toplam 1075 kişiden toplanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi için 415 kişiden, doğrulayıcı faktör analizi için 649 kişiden veri toplanmıştır. İlk örneklemden elde edilen veriler üzerinde bir dizi açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizleri sonucunda 17 maddeden oluşan ölçekten 9 madde çıkarılarak “aşırı-tepki” ve “aşırı koruma-hijyen” olmak üzere iki boyuttan ve sekiz maddeden oluşan bir yapı ortaya konmuştur. KOVID-19 Kaygı Ölçeği’nin açımlayıcı faktör analizi ile ortaya konan yapısının uygunluğu ikinci örneklem verisine uygulanan doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi bulguları KOVID-19 Kaygı Ölçeği’nin iki faktörlü yapısının model veri uyumunun mükemmel düzeyde sağlandığını göstermektedir. Bir diğer geçerlik kanıtı olarak KOVID-19 Kaygı Ölçeği’nin cinsiyet gruplarında ölçme değişmezliği incelenmiş ve metrik değişmezlik sağlanmıştır. Buna göre faktör varyansları ve yapıları cinsiyet grupları arasında karşılaştırılabilmektedir. Ölçeğin yakınsak geçerliği faktör yükleri, birleşik güvenirlik ve çıkarılan ortalama varyans değerleri aracılığı ile incelenmiştir. Tüm değerler yakınsak geçerlik için belirlenen kritik değerleri sağlamaktadır. Faktörler arası korelasyon, faktörlerin açıkladığı ortalama varyanstan düşük olduğundan ölçeğin ayırt edici geçerliği de sağlanmıştır. Ölçeğin güvenirliği cronbach alfa ve birleşik güvenirlik ile incelenmiştir. Her iki güvenirlik katsayısı da KOVID-19 kaygı Ölçeği’nin iyi düzeyde güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: