Özet:

Bu çalışmanın amacı, ayçiçeği üretiminde kaynakların ne kadar etkin kullanıldığını belirlemektir. Etkinliğin ölçülmesinde kullanılan veri seti, en önemli ayçiçeği üretim yeri olan Trakya bölgesindeki Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne illerinden toplanmıştır. Trakya bölgesi, yaklaşık 307 bin hektar ekiliş alanıyla Türkiye’deki toplam ekiliş alanının %57’sini ve 498 bin ton ile toplam üretim miktarının %62’sini karşılamaktadır. Veriler, 197 üretici ile karşılıklı görüşme yoluyla elde edilmiştir. Etkinlik ölçümleri, her bir il için ölçeğe göre sabit getirili veri zarflama yöntemi yardımıyla yapılmıştır. Etkinlik değerleri, ölçümlerden daha fazla bilgi elde edebilmek için saf teknik etkinlik ve ölçek etkinliğine ayrıştırılmıştır. Çalışmada çıktı olarak toplam ayçiçeği üretimi (kg), temel girdiler olarak ekiliş alanı (da), işgücü (saat), traktör çekigücü (saat), azot kullanımı (kg), tohumluk (kg) ve pestisid kullanımı (kg) dikkate alınmıştır. Bölge genelinde ortalama teknik etkinlik 0.672 olarak hesaplanmıştır. Hiç bir ilin ayçiçeği üretiminde etkinliği sağlayamadığı, bununla birlikte Tekirdağ ilinin kaynak kullanımı açısından diğerlerine göre daha başarılı olduğu belirlenmiştir. En yüksek saf teknik etkinlik ve ölçek etkinliği değeri yine Tekirdağ iline aittir. Tüm iller dikkate alındığında, etkin olmayan üretimin nedeni, hem optimal ölçekte üretim yapamamak, hem de mevcut üretimi en az girdi kullanarak gerçekleştirememektir. Verim, etkinliği arttıran bir faktördür

Anahtar Kelimeler: