Abstract:

Mezar taşları form, bezeme ve üzerlerine hakkedilen yazının içeriği gibi farklı özellikleriyle bir toplumun kültür ve sanatında önemli bir yere sahiptirler. Farklı dış etkenlere karşı uzun süre dayanıklı olmalarının bir neticesi olarak da nesiller arasındaki kültürel bağların sağlanmasında çok önemli bir rol üstlenirler. Gevaş’taki Selçuklu dönemi mezar taşları da bu fonksiyonu bu güne kadar en iyi şekilde yerine getirmiştir. Muhteşem görünüşleriyle ve üzerine işlenen anlamlı süsleme ve kitabeleriyle ziyaretçileri büyük bir etki altında tutmaya devam etmektedirler. Gevaş’ta bulunan Selçuklu dönemi tarihi mezar taşları ile ilgili yapılan “Gevaş Mezartaşları” başlıklı yüksek lisans tez çalışmasında söz konusu olan mezar taşlarının biçimsel özellikleri, üzerlerinde bulunan süslemeler ve kitabelere geniş yer verilmekle birlikte aynı dönem veya daha öncesi farklı Türk mezar taşlarıyla olan bağlantılarına yeterince değinilmediği görülmektedir. Çalışmamızda, Gevaş Mezar Taşları içerik bakımından aynı dönem Arapça yazılı Kırgız epigrafisi ve İslam öncesi Türk Mezar Yazıtlarıyla (Yenisey Yazıtları) ile karşılaştırılmıştır. Farklı etkileşimlerinin yanı sıra, aynı kültür ve inançtan beslememesinin bir sonucu olarak aralarında büyük benzerliklerin olduğu görülür. 

Keywords: