Özet:

Kur’an’ın bazı ayetlerinde Allah, meşîetini istisnâ ederek, ancak onun dilemesi durumunda bazı şeylerin gerçekleşebileceğini veya gerçekleşmeyeceğini ifade etmektedir. Kur’an’da bütün hükmün Allah’a ait olduğu, onun ilmi dışında bir yaprağın bile düşmeyeceği ifade edilmişken bir ileri adım olarak Allah’ın dilemesinin istisnâ edilerek bir şeyin olacağının veya olmayacağının söylenmesi oldukça önemlidir. Ayrıca bu durum ayetin nüzul ortamı ve ilk muhatapların algıları ile yakından ilgilidir. Bunun yanında Allah’ın dilediğinin gerçekleşeceğine ilave olarak ancak dilemesi ile bir şeylerin gerçekleşeceğini söylemesi oldukça önemli ve araştırılmayı hak eden bir konu olmaktadır. Bu çalışma Allah’ın dilemesinin istisnâ edildiği ayetleri konu tasnifatına tabi tutarak incelemeyi ve ilk muhataplara verdiği mesajı ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu ayetleri gerek dilsel sebepler gerekse mezhep aidiyeti sebebiyle gerekse de kişisel görüşlerin temellendirilmesi konusunda Kur’an’a yönelmenin genel bir tutum olması sebebiyle nasıl farklı yorumlandığını ortaya koymaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler: