Abstract:

Son yıllarda pek çok ülkede istikrarlı bir ekonomik büyüme yakalayabilmek amacıyla araştırma ve geliştirme faaliyetlerine hız verildiği görülmektedir. Bu faaliyetlerin önemli bir ölçütü olarak da patent başvuruları gösterilmektedir. Hatta ulusal ve uluslararası alanda yapılan patent başvuru sayısı ve tescili bu alandaki gelişmeninönemli göstergesi haline gelmektedir. Dünya Fikri Mülkiyet Ofisi (WIPO) tarafından açıklanan rapora göre, 2014 yılında dünyadaki patent başvurularının %60’ından fazlası ABD, Japonya ve Çin’e ait başvurular olduğu görülmektedir. Türkiye’de ise 2014 yılında yerli firmaların yaptıkları patent başvurusu 4861ve yapılan tescil sayısı 1251 olmuştur. 2015 yılında ise %13’lük artışla patent başvuru sayısı 5512’ye, yapılan tescil ise %38’lik artışla 1730’a yükselmiştir. Buna karşın Türkiye’de faaliyet gösteren yabancı firmaların yaptığı patent başvurusu 2014 yılında 7514 ve tescil sayısı 7279 olmuştur. 2015 yılında ise patent başvurusu %12’lik artışla 8446’ya ve yapılan tescil işlemleri de %15’lik artışla 8370’e yükselmiştir. Yapısı gereği yüksek harcama kalemlerine sahip olan araştırma ve geliştirme faaliyetleri ve sonucunda elde edilecek olan patent hakkı pek çok ülkedeki mikro bazda çalışan firmaları oldukça zorlamaktadır. Ayrıca ülkelerin daha az kaynakla, daha fazla katma değer yaratma çabası içerisinde oldukları da göz önüne alındığında bu faaliyetlerin ülke bazında teşvik edilmesi ve desteklenmesi zorunlu hale gelmektedir. Türkiye’de de özellikle son on yıllık dönemde bu alanında önemli gelişmeler kaydedilmiştir. 2008 yılında yürürlüğe giren 5746 sayılı “Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun” ile ülke içinde gerçek anlamda bir araştırma ve geliştirme bilincinin oluşturulması amaçlanmış ve firmalara çeşitli mali destekler getirilmiştir. Bu kanunun bir diğer amacı da Ar-Ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ürün, süreç ve yazılım gibi teknolojik açıdan belirli bir değere sahip olan çıktılara patent ve faydalı model tescili yapılmasını sağlamaktadır. Böylelikle Türkiye’deki firmaların sahip olacağı katma değeri yüksek patent ve faydalı modele ilişkin çıktıların sayısının artırılması ile dünya klasmanında söz sahibi olunması mümkün olacaktır.

Keywords: