Özet:

Bu çalışmanın amacı işitme engelli öğrencilerin sosyal zekâ düzeylerinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesidir. Yöntem: Araştırma grubunu işitme engeline sahip 112 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma grubunun yaş ortalaması 17.48±0.50’dir. Araştırmada Silvera ve ark. (2001) tarafından geliştirilen “Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği” (TSZÖ) kullanılmıştır. TSZÖ, sosyal zekâyı sosyal bilgi süreci, sosyal beceri ve sosyal farkındalık olmak üzere 3 ayrı alanda ölçmektedir. Ölçek Doğan ve Çetin (2009) tarafından Türkçeye uyarlanmıştır. Araştırmaya katılan işitme engellilerin sosyal zekâ düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapılan ölçek uygulamalarından elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programında güven aralığı %95 olan 0.05 oranında anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Yapılan istatistiki analizlerde sosyal bilgi süreci, sosyal beceri ve sosyal farkındalık açısından kadın ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu (p<0.05) bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca sosyal beceri açısından doğuştan işitme engelli ve sonradan işitme engelli olan öğrenciler arasında anlamlı bir farklılık olduğu bulgusu elde edilmiştir (p<0.05). Sonuç: Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda sporun işitme engelli bireylerin sosyal zekâ düzeylerini önemli ölçüde etkilemediği ve işitme engelli erkeklerin sosyal zekâ düzeylerinin kızlardan daha yüksek olduğu sonucuna ulaşıldı. Ayrıca sonradan işitme kaybına uğrayan bireylerin sosyal beceri düzeylerinin doğuştan işitme engelli bireylere göre daha yüksek olduğu anlaşıldı. Sosyal zekâ gelişiminin sağlanabilmesi için sosyal zekâ düzeyi daha düşük olan özellikle kızlara ve doğuştan işitme engeli kaybı olan bireylerin kendilerini tanımaları ve sorgulamaları sağlanmalıdır. Ayrıca arkadaşlarıyla, çevreyle paylaşımlarda bulunmalarını destekleyecek etkinlikler gerçekleştirilmeli, bilimsel ya da kültürel gezi-gözlem, doğada yapılan okul kampları, sosyal sorumluluk projeleri, tartışma etkinlikleri, yaratıcı yazı etkinlikleri, yaratıcı drama uygulamaları ve sanatsal etkinliklere katılımları sağlanmalıdır.

Anahtar Kelimeler: