Özet:

Bu araştırmada; buğday, arpa, yulaf ve çavdarın bitki yüzey artıklarıyla kaplı toprak koşullarında, çeşitli toprak işleme yöntemleriyle çalışmadan sonra toprak yüzeyinde kalan bitki yüzey artığı kaplama yüzdesinin tahmin edilmesi ve yöntemlerin erozyon kontrolü yönünden karşılaştırılması amaçlanmıştır. Seçilen toprak işleme yöntemleri esas olarak sonbahar toprak işlemesi, nadas ve ilkbahar toprak işlemesinden oluşmaktadır. Sonbahar toprak işlemesinde kulaklı pulluk, diskli pulluk, rototiller, diskli anız bozma pulluğu, uzun kanatlı kazayağı uç demirli çizel ve parabolik pulluk olmak üzere 6 farklı; ilkbahar toprak işlemesinde ise ağır diskli tırmık, hafif diskli tırmık ve düz dişli tırmık olmak üzere 3 farklı ekipmanın kullanılması öngörülmüştür. Toprak işlemeden önceki bitki yüzey artığı kaplama yüzdesinin tahmininde bitki yüzey artığı miktarı (kg ha-1) ile bitki yüzey artığı kaplama yüzdesi arasındaki ilişkiyi veren bir regresyon eşitliğinden, toprak işlemeden sonraki bitki yüzey artığı kaplama yüzdesinin tahmin edilmesinde ise hesaplama yönteminden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda, toprak işlemeden sonraki bitki yüzey artığı kaplama yüzdelerinin Yöntem 11-16’ da ≤ % 21.99 olduğu, Yöntem 21-26’ da ≤ % 42.51 olduğu, Yöntem 31-36’ da % 14.64-59.07, Yöntem 41-46’ da % 18.59-63.02, Yöntem 51-56’ da  ≤ % 40.90-85.33, Yöntem 61-66’ da  % 42.59-87.03 ve Yöntem 71-76’ da ise % 45.71-90.14 arasında değiştiği bulunmuştur. Arpanın yüzey artıklarıyla kaplı tarla koşulunda Yöntem 11-16, buğdayın yüzey artıklarıyla kaplı tarla koşulunda Yöntem 11-13 ve çavdarın yüzey artıklarıyla kaplı tarla koşulunda ise Yöntem 11-12 erozyonun önlenmesi yönünden en başarısız yöntemler olarak değerlendirilmiştir. Toprak erozyonunun önlenmesi yönünden en başarılı yöntemin ise yulafın bitki yüzey artıklarıyla kaplı tarla koşulunda Yöntem 76 ile çalışılması olduğu belirlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler: