Views
10
Downloands
1
Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin 2003 yılında kabulünün üzerinden neredeyse yirmi yıl geçmiştir. Bu süre içerisinde Sözleşme ile ilgili pek çok değişim ve dönüşüm yaşanmış ve tartışma alanları açılmıştır. Sözleşme’nin aktörleri işleyiş, uygulama ve geliştirme konusunda sürekli bilgi ve belge üretmektedirler. Bunun da ötesinde çözüm odaklı bir yaklaşımla bütünsel koruma stratejileri geliştirmektedirler. Bu alanlardan biri de Sözleşme’nin temel ilkelerinden biri olan devresel raporlama (periodical reporting) sistemleri ile ilgilidir. Ülkelerin bu raporları hazırlamaları ve karar verici mekanizmalara sunmaları ülke içi koruma planlarının Sözleşme’nin öngördüğü çerçeveyle uyumlu yürüyüp yürümediğinin görünebilmesi açısından da önem taşır. Sözleşme’nin sağlıklı bir biçimde işlemesini sağlayan başat mekanizmalardan olan Hükûmetlerarası Komite, Taraf Devletler’in her altı yılda bir sundukları devresel raporları inceleyerek geri bildirimde bulunur. Bu bildirimler ülkelerin iç dinamiklerini gözden geçirmeleri için iyi bir fırsat yaratmaktadır. Ancak söz konusu devresel raporların tam olarak gerçeği yansıtıp yansıtmadığı uzmanlar ve değerlendirme organı tarafından sık sık gündeme getirilmiştir. Ancak eski raporlama sistemin kontrol edilmesi her zaman mümkün olmamıştır. Bu da Sözleşme’nin ulusal ve uluslararası alanda layıkıyla uygulanamadığını düşündürmektedir. Sıralanan sebeplerden ötürü Sözleşme bünyesinde çalışan aktörler Sözleşme’nin işleyişi ile ilgili değişiklikler yapma yoluna gitmişlerdir. Bu değişikliklerden biri de 2020 yılında uygulanmaya başlanan devresel raporlama sistemidir. Bu nedenle makalede, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin işleyiş biçimini doğrudan etkileyen devresel raporlama sistemleri incelenmiştir. Söz konusu devresel raporlama sistemi hem ülkelerin kendilerine uluslararası alanda tuttukları bir ayna hem de kültürel miras araştırmacılar için önemli bir kaynak olarak görülmelidir. Bu nedenle devresel raporlama sistemleri hakkında yazılan bu makalede öncelikle söz konusu raporlama sisteminin genel özellikleri irdelenmiş, ardından Sözleşme yürürlüğe girdiğinden beri devresel raporlama sistemlerinin nasıl işlediği ve dönüştüğü ele alınmıştır. Bunun yanı sıra söz konusu değişim ve dönüşümün ulusal ve uluslararası alana nasıl yansıdığı da değerlendirilmiştir. Kurumsal ve insani kapasite, aktarım ve eğitim, envanter ve araştırma, politikalar, stratejiler, mevzuat, somut olmayan kültürel mirasın toplumdaki rolü ve yansıması, farkındalık arttırma, STK, grup ve birey katılımı ve uluslararası entegrasyon gibi sekiz tematik alan ve yirmi altı gösterge etrafında şekillenen yeni raporlama sisteminin işleyişi hakkında bilgi verilmiştir. Yeni uygulanmaya başlanan devresel raporlama sisteminin eski sistemden farklarından biri de rapor teslimlerinin bölgesel olmasıdır. Yeni sisteme göre hazırlanan ilk raporlar 2020 yılında Latin Amerika ve Karayipler bölgesine ait devletlerce teslim edilmiştir. Ardından 2021 Aralık’ta Türkiye’nin de bulunduğu Avrupa grubu raporlarını teslim etmiştir. Bölgesel olarak teslim edilen raporların uluslararası iş birlikleri açısından da verimli olması beklenmektedir. Tüm bunların ayrıntılı olarak tartışıldığı makalede ayrıca bu sistemin bütünsel koruma yaklaşımları ve Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’yle ilişkisi gündeme getirilmiştir.
Almost two decades have passed since the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage entered into force in 2003. During this period, many changes and transformations related to the Convention have been made and areas of discussions have been emerged. The actors of the Convention constantly produce information and documents on the implementation, application and development of the Convention. Moreover, they have developed holistic safeguarding strategies -with a solution- oriented approach. One of these areas is related to periodical reporting systems, which is one of the basic principles of the Convention. The Intergovernmental Committee, which is one of the main mechanisms that ensure the healthy functioning of the Convention, reviews the periodic reports submitted by the States Parties every six years and provides feedback. These reports create a good opportunity for countries to review their national implementation dynamics. The actors working within the Convention make changes regarding the operation of the Convention. One of these changes made was the periodic reporting system introduced in 2020. Therefore, in this article, periodical reporting systems that directly affect the implementation of the Convention have been reviewed. First of all, the general features of the reporting system were analyzed, and secondly, how the periodic reporting systems functioned and transformed since the Convention entered into force is discussed. In addition, and evaluation of how the said change and transformation reflect on the national and international arena has also been made. It is shaped around eight thematic areas and twenty-six indicators such as institutional and human capacity, transfer and training, inventory and research, policies, strategies, legislation, the role and reflection of intangible cultural heritage in society, awareness raising, participation of NGOs, groups and individual and international integration. Information about the operation of the new reporting system was given. One of the differences between the new and previous periodic reporting system is that report submissions are regionalized. Latin America and the Caribbean prepared and submitted the first regional report in 2020. Then, in December 2021, the European group, including Türkiye, submitted the regional report. It is expected that the reports delivered regionally will also be productive in terms of international cooperation. All these are discussed in detail in the article, and additionally the holistic safeguarding approaches of this system and its relationship with the United Nations' 2030 Sustainable Development Goals are also brought to the agenda.
Field : Filoloji
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
