Abstract:

Bu çalışma Avrupa Birliğinin 2004 yılındaki doğuya genişleme hamlesi sonrasında EU–15 ve EU–12 ülkeleri arasında başlıca iktisadi ve sosyal göstergeler açısından yakınsama eğilimlerini tespit etmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede çalışmada, doğuya genişleme hamlesi sonrasında AB’nin genişleme öncesi ve sonrasındaki üyeleri; çalışanların reel kazançları ve satın alma gücüne göre yaşam standardı, iktisadi büyüme, işsizlik-istihdam, gelir bölüşümü, yoksulluk ve sosyal devlet uygulamaları göstergeleri açılarından karşılaştırılmış ve ortaya çıkan eğilim ve bulgular sunulmuştur. Çalışmada doğuya genişleme sürecinin AB’nin iktisadi ve sosyal sorunlarının çözümüne katkı sağlamadığı gibi bu süreçte özellikle genişleme öncesinin 15 devleti açısından sıkıntıların arttığı bir süreç yaşandığı tespit edilmiştir. Merkez Avrupa’daki durağan büyüme, işsizlik artışı, gelir dağılımının bozulması ve sosyal devletin gerilemesi eğilimleri, doğuya genişleme sonrasında da sürmüştür. İnceleme döneminde EU–15 ülkelerinde durgunluk eğilimleri yapışkanlık kazanırken, kişi başına düşen gelir ve satın alma gücü gerilemiş, gelir dağılımı bozulurken, işsizlik ve yoksulluk oranı yükselmiş ve devletin sosyal transferleri gerilemiştir. Diğer taraftan doğuya genişleme ile birlikte yeni katılan AB ülkelerinde çalışmada ele alınan başlıca iktisadi ve sosyal göstergelerde Merkez Avrupa ülkelerinden ayrışan olumlu eğilimler dikkat çekmektedir. Çalışmada yapılan inceleme ve karşılaştırmalarda 12 yeni Avrupa Birliği üyesinde, doğuya genişleme sonrasında göreli olarak daha yüksek büyüme performansı yanında, reel gelirlerde ve satın alma gücü paritesine göre yaşam standardında yükselme, Gini katsayısına göre gelir dağılımında iyileşme, yoksulluk oranında azalma ve devletin sosyal transfer harcamalarında artış dikkat çekmektedir. Netice itibariyle doğuya genişleme sonrasında EU–15 ve EU–12 ülkeleri arasında statik yakınsama eğilimi tespit edilmiştir.

Keywords: