Özet:

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sözlü ve yazılı anlatımlarında metafor kullanma durumlarını belirlemektir. Araştırmada; nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve yapılandırılmış gözlem kullanılmıştır. Öğrencilerin konuşma sürecinde metaforlardan yararlanma durumlarını belirlemek amacıyla 62 ders saati yapılandırılmış gözlem formu ile doğrudan gözlem yapılmıştır.  Öğrencilerin yazma sürecinde metafor kullanma durumlarını belirlemek amacıyla Türkçe dersi kapsamında kullanılan “ Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitabı”, “Öğrenci Kompozisyonları” ve “Öğrencilerin Türkçe Defterleri” doküman incelemesi olarak ele alınmış ve incelenmiştir. Araştırmada toplanan veriler “betimsel analiz yöntemi” kullanılarak çözümlenmiştir. Öğrencilerin, Türkçe dersi konuşma ve yazma sürecinde metafor kullanma durumlarını ortaya koymak için kullanılan gözlem formu ve doküman inceleme formu aracılığıyla elde edilen veri setleri incelenerek sayısallaştırılmış ve her bir öğrencinin araştırma süresince metafor kullanım sıklıkları hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; ilköğretim 5. sınıf öğrencileri, Türkçe dersi konuşma ve yazma sürecinde metaforlara yer vermektedirler. Öğrencilere daha çok konuşma-yazma fırsatı sunulduğunda ve yönlendirildiklerinde kullandıkları metafor sayılarının arttığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: