Özet:

Hastaneler genel olarak bağışıklık sistemi zayıflamış, farklı türlerde şikâyet ve rahatsızlıklarla yaş ve cinsiyet farkı gözetilmeden halk tarafından kullanılan hizmet elektromanyetik duyarlılığı ve alınganlığı yüksek birçok teçhizat da yer almaktadır. Ulusal ve uluslararası standart kuruluşlar çok yüksek frekanslı elektromanyetik alanlar için maruziyeti sınır değerler belirlemiştir [1-3]. Tüm bunların yanında elektromanyetik duyarlılığı fazla olan medikal cihazlar için de belirlenmiş olan limit değerler mevcuttur. 1979 yılında Gıda ve İlaç Dairesi FDA (Food and Drug Administration) “Medikal cihazlar için elektromanyetik uyum standardı” başlıklı bir kural yayınlamıştır [4]. Örneğin hasta takip sistemleri ve bu sistemler üzerindeki elektromanyetik girişim sonucu ortaya çıkan problemler üzerinde literatürde sunulmuş birçok çalışma yer almaktadır Bu alandaönemli çalışmalardan biri de Silberg tarafından yapılmıştır [5]. Bu çalışmayla hastanenin dışında bulunan kaynakların ve hastane içerindeki iç kaynakların acil servis içerisindeki yayılımı ve bu kaynakların etkileri kıyaslanarak hasta içerinde yer alan elektromanyetik etkinin karakterize edilmesi amaçlanmıştır. Radyo frekans (RF), son derece düşük frekans (ELF)’lı ve iyonlaştırıcı olmayan elektromanyetik alanların (EMF) genetik etkileri üzerine 2006/2007 yıllarından günümüze kadar yayınlanan bilgileri ve araştırma makale özetleri literatürde sunulmuştur [6]. Çalışmaya statik manyetik alanla ilgili araştırmalar da dâhildir. Yapılmış olan çalışmaların sonuçları analiz edildiğinde EMF’nin sağlık üzerine etkisinin olduğu sonucuna varan çalışmalar, etkinin olmadığını iddia eden çalışmalara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Güncel RF çalışma sonuçlarına göre yapılan 114 genetik çalışmaların, 74’ü (%65) etkinin olduğunu, 40’ı (%35) ise etkinin olmadığı yönündedir. Güncel ELF-EMF çalışma sonuçlarına göre ise yapılan 59 genetik çalışmanın 49’u (%82) etkinin olduğu, 10’u ise (%18) etkinin olmadığı yönündedir. Radyo Frekansı Radyasyonu (RFR) ve Çok Düşük Frekanslı Elektromanyetik Alan (ELF-EMF)’ların Genotoksik etkileri üzerine 2007-2014 yılları arasında yapılan 173 çalışma detaylı olarak ele alınmıştır. Bu çalışmaların sonuçları özetlendiğinde aşağıdaki bulgular elde edilmiştir. RF ve ELF EMF etkileri oldukça benzerdir. Bu durum oldukça şaşırtıcıdır çünkü bu elektromanyetik alanlar tarafından taşınan enerjiler birbirlerinden milyarlarca kat farklıdır. Benzer genetik etkiler, farklı çalışmalarla birlikte özellikle Blank ve Goodman tarafından güncel çalışmalarla ele alınmıştır [7-9]. Bununla birlikte RF ve ELF alanların benzer etkiler gösterdiği diğer fizyolojik süreçler örneğin; nörokimyasal ve davranışsal etkileri içeren çalışmalar da bildirilmiştir [10-13]. Bu nedenle yılda 80.000’in üzerinde hastanın geldiği acil servis içerisinde çok yüksek frekanslarda çalışan elektromanyetik alan kaynaklarının etki seviyelerinin belirlenmesi ve sonuçların uygun standartlarla kıyaslanması gereklidir. 

Anahtar Kelimeler: