Özet:

Arabuluculuk, niteliği gereği gönüllülük ilkesini içeren ihtiyari arabuluculuk modeli ile ortaya çıkmış, gelişmiş ve yaygınlaşmıştır. Zorunlu arabuluculuk ise, ihtiyari arabuluculuğun aksine gönüllülük ilkesini bertaraf eden istisnai bir arabuluculuk modeli olarak, genel arabuluculuk modeli olan ihtiyari arabuluculuğun karşısında yer almıştır. Zorunlu arabuluculuk Türk hukukunda önce İş hukuku alanında 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu (İMK) m 3 düzenlemesi ile kabul edilerek uygulanmıştır. Elde edilen başarılı sonuçlar üzerine Türk ticaret hukukunda da kabul edilmiştir. Bu çalışmada Türk ticaret hukukunda ortalama olarak 1,5 yıldır uygulanmakta olan zorunlu arabuluculuk modelinin kuramsal içeriğine, ilke ve uygulamalarına ilişkin tespitler ve değerlendirmeler yapılmıştır. Bu tespit ve değerlendirmeler çerçevesinde konunun içerdiği başlıca hukuki sorunlara ve çözümlerine yönelik kendi görüşümüzle beraber çeşitli görüşlere ilişkin açıklamalara yer verilmiştir. Bu tespitler, değerlendirmeler ve açıklamalara dayanılarak zorunlu arabuluculuğun Türk ticaret hukukundaki ilkelerinin yerindeliğine ve uygulamaların etkinliğine ilişkin çıkarsamalar yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: