Abstract:

Bu çalışmada, önce duygusal öz farkındalığın değerlendirilmesine yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi, daha sonra geliştirilen ölçeğin psikometrik özelliklerinin incelenmesi, son olarak da klinik olmayan katılımcı grubunda duygusal öz farkındalık düzeyi açısından, kaygı ve depresyonun incelenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda üç farklı katılımcı grubunda üç çalışma yürütülmüştür. Birinci çalışmaya, 386 kişi katılmıştır ve 51 maddeden oluşan madde havuzu uygulanmıştır. Bu çalışma verisiyle 30 madde seçilmiştir. İkinci çalışmaya, seçilen 30 maddenin uygulandığı 1445 kişi katılmıştır. Bu uygulama verisiyle geliştirilen ölçeğe 10 madde seçilmiştir. Üçüncü çalışmaya 653 kişi katılmıştır. Bu çalışmada geliştirilen duygusal öz farkındalık ölçeği ve Duygusal Öz-Farkındalık Ölçeği ile beraber Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği de uygulanmıştır. Bu çalışmanın katılımcılarının 105’i 15 gün sonra tekrar test çalışması için duygusal öz farkındalık ölçeklerini yeniden doldurmuşlardır. İkinci çalışmada, geliştirilen ölçek 0,85 içtutarlılık güvenirlik katsayısı göstermiştir. Test-tekrar test uygulamaları arasında 0,55 korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Çalışmada son işlem olarak duygusal öz farkındalık ölçekleri için toplam puan ortalamaları ve standart sapma değerleri kullanılarak gruplama işlemi yapılmış ve bu grupların Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği’nin Anksiyete ve Depresyon alt boyut toplam puanları MANOVA ile karşılaştırılmıştır. Duygusal öz farkındalığı düşük olanların kaygı ve depresyon düzeylerinin yüksek, duygusal öz farkındalığı yüksek olanların kaygı ve depresyon düzeylerinin düşük olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar, duygusal öz farkındalık ölçeklerinin psikometrik özeliklerinin incelenmesi ve duygusal öz farkındalığın kaygı ve depresyonla ilişkisi bağlamında tartışılmıştır.

Keywords: