ASOS INDEKS
Görüntüleme
1
İslam ve Türk kültüründe suyun kutsiyetini en güzel şekilde ifade eden çeşmeler, medeniyetin önemli göstergelerinden sayılan estetik birer anıt niteliğindedir. Bilgilendirici kitabelerinin yanı sıra; taş tezyinatlarındaki motif ve kompozisyonlarıyla çeşmeler yapıldıkları dönemin beğeni ve üslup özelliklerine tanıklık eden somut kültürel mirastır. Bu motifler İslamiyet öncesi ve sonrası Türk düşünce ve inanışına dair sembolik ifadeler de taşımaktadır. Hamidiye çeşmelerinden Ahmet Han Çeşmesi; büyük boyutlu ve mermerden, tek yüzlü bir duvar çeşmesidir ve İstanbul’un en önemli yeşil alanlarından Gülhane Parkı’nın Soğukçeşme’ye açılan kapıları arasındadır. Sultan I. Ahmet tarafından (H. 1014/M. 1605) tarihinde yaptırılıp II. Abdülhamit’in (H. 1307/M. 1889)’da baştan aşağı yenilettirdiği çeşmenin kitabeleri yerindedir; ancak tuğraları kazınmıştır. Dikey eksende üç bölümden ibaret çeşmenin geniş enli orta kısmındaki alınlık; iki kitabesinin arasındaki bölüm ve dilimli nişinin üçgen köşeliklerinde ise ağırlıklı olarak stilize bitkisel motiflerden ve rumili bir bordürden oluşan beş farklı tasarımı kabartma tekniğiyle mermer yüzeyine işlenmiştir. Çeşmenin sağ ve solundaki simetrik dar alanlarda yukarıda, nişlerin üst kısmında, madalyonların çevresi ve taç kısmındaki bezemeler ile aşağıda maşrapa koymak için tasarlanmış yarım daire şeklindeki sekilerin alt kısmında da birbirinden farklı stilize bitkisel motifler görülmektedir. Ahmet Han Çeşmesi’ndeki bu tasarımlara ait motif ve kompozisyonlar bahsi geçen her bölüm fotoğraflanmış ve ayrı paftalar halinde çizilip bir araya getirilerek çeşmenin çizimi yapılmıştır. Çeşmenin mimari özellikleri, kitabeleri, kazınmış tuğraları ve bezemeleri yapıldığı ve onarım gördüğü dönemin ayırt edici beğeni ve üslup özellikleri göz önünde bulundurularak, üzerindeki motifler su sembolizmi yönünden de değerlendirilmiştir.
Fountains in Islamic and Turkish culture are aesthetic monuments and important indicators of civilisation. Fountains with their motifs and compositions in stone ornaments are a cultural heritage and testifies of the period in which they were built. Fountain motifs on stone are symbols in Turkish and Islamic philosophy. Ahmet Han Fountain, one of the Hamidiye fountains, is a large-sized, marble, single-sided wall fountain designed in XVII. century. It is between gates opening to Soğukçeşme in Gülhane Park, one of the most important green areas of Istanbul. The fountain was built by Sultan Ahmet I (H. 1014/M. 1605) and renovated from Abdülhamit II (H. 1307/M. 1889); both inscriptions are still in place, but the tughras have been engraved. The fountain consists of three sections on the vertical axis; the pediment, the section between the two inscriptions and the triangular corners of the sliced niche have five different designs of stylised floral motifs and a rumi border carved on the marble surface in relief technique. In the symmetrical and narrow areas on the left and right sides of the fountain, different stylised floral motifs can be seen on the upper part of the niches and around the medallions. The motifs and compositions belonging to these designs at the Ahmet Han Fountain were drawn on separate sheets for each section mentioned above and the fountain was drawn together. Architectural structure destroyed tughras inscriptions and ornamentations of the fountain has been evaluated in terms of water symbolism and stylistic characteristics of the period.
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
