Özet:

Şarka, sert çekirdekli meyve grubundaki meyvelerin ekonomik değerinin yok olmasına neden olan önemli bir virüs hastalığıdır. Son yıllarda yapılan çalışmalar ile Şarka hastalığına neden olan Plum pox virus (PPV)’nin Türkiye’de beklenmedik şekilde zengin bir genetik varyasyon gösterdiği ortaya konmuştur. PPV’nin Türkiye’de ilk defa tespit edildiği Trakya’da yaygınlığının belirlenmesi Türkiye’deki yüksek genetik varyasyonun kökeninin ortaya konması ve Türkiye’de PPV epidemiyolojisinin anlaşılması bakımından önemli olacaktır. Bu çalışma kapsamında Trakya bölgesinde 45 yerleşim yeri ev bahçeleri incelenmiş, toplamda 1105 sert çekirdekli meyve ağacında PPV belirtileri incelenmiş, 17 yerleşim yerinde 339 (%30) ağaçta belirti tespit edilmiştir. On yedi yerleşim bölgesinden 213 erik, 193 kayısı ve 30 şeftali olmak üzere toplamda 436 örnek öncelikle DASI-ELISA ve RT-PCR yöntemleri ile test edilmiştir. Öncelikle başarılı bir cDNA oluşturmak için üç rutin primer çalışılmış [random hekzamer, dizi özgün ve Oligo (dT)23], üç primer içinde Oligo (dT)23 primeri ile kurulan cDNA kütüphanelerinin beklenen bantları başarı ile ürettiği belirlenmiştir. Serolojik ve moleküler testler sonucunda toplamda 353 örnekte (%81) virüsün varlığı belirlenmiştir. Yüz yetmiş altı erik (%83), 156 kayısı (%81) ve 21 adet şeftali (%70) örneği pozitif bulunmuştur. Belirti gösteren badem, kiraz ve vişne ağacına rastlanmamıştır. Yapılan çalışma Trakya bölgesi PPV yaygınlığını göstermekte olup bu bölgeden sert çekirdekli meyvelerden bitki materyali transferine dikkat edilmesi gerektiğini işaret etmektedir. Bu örnekler üzerine yapılacak ırk tayini ve genom dizileme çalışmaları, PPV’nin Türkiye’ye Trakya bölgesinden yayılıp yayılmadığı konusunda bilgi verecektir.

Anahtar Kelimeler: