Görüntüleme
16
19. yüzyılın ikinci yarısında tütün tarımı ve ticareti ile tanışana kadar, küçük bir sahil kasabası görünümünde olan Samsun şehri, bundan sonra, Osmanlı’nın son yüzyılındaki benzerleri gibi önemli bir liman şehrine dönüşmüştür. Tütün sektörünü ulusal kalkınmanın önemli bir unsuru olarak gören Cumhuriyet hükümetleri döneminde sektöre yapılan devlet yatırımları ile birlikte ise Samsun, artık bir hafif sanayi kenti kimliğine bürünerek Karadeniz’in en büyük şehri olmuştur. Özellikle 1960’lı yıllara gelindiğinde kentteki tütün endüstri ve ticaretinin hacmi çok büyümüş ve bu büyüme 1980’lerin başına kadar sürmüştür. Öyle ki, daha 100 yıl öncesinde sadece kendir ve kereste üretip, balıkçılık yapan küçük kasaba 1960’lı yıllarda, fabrika zilinin çalmasıyla birlikte sayıları on binleri aşan tütün işçisi kadınların beyaz önlükleriyle sokaklara döküldüğü modern bir kente dönüşmüştür. Toplumsal yaşamı kökünden etkileyecek bu değişimin en görünür sonuçlarından biri, -kentin fiziksel yapısında ve mekansal örgütlenmesinde görülen değişimle birlikte- ulaşım, sağlık ve eğitim olanaklarındaki iyileşme olmuştur. Limanı, demiryolları, karayolu bağlantıları, havalimanı, koleji ve hastaneleri ile Samsun, Cumhuriyet dönemi kentleşme anlayışı içerisinde ideal olarak tanımlanabilecek bir kent örneği teşkil etmiştir. Bu makale, kentte ulaşım, sağlık, eğitim gibi olanaklarda meydana gelen artışı, tarihsel gelişimi içerisinde aktararak, Cumhuriyet döneminin tütüne ilişkin politikasının, yerelde kentleşme üzerindeki etkisini gösterebilmeyi hedeflemektedir. Elbette ki, iktisat politikaları-sanayileşme-kentleşme etkileşiminin bu kısa makalede tüm yönleriyle ortaya konması mümkün değildir. Konunun ayrıntılı olarak incelendiği doktora tezimize dayanan bu makale, kentteki değişimin sadece belirli bir alanı (kamusal hizmet) ile sınırlandırılmak durumdadır.
The city of Samsun, which had the appearance of a small coastal town until it met with tobacco agriculture and trade in the second half of the 19th century, turned into an important port-city like its counterparts in the last century of the Ottoman Empire. By the state investments made in the sector during the governments of young Turkish Republic, which saw the tobacco sector as an important element of national development, Samsun, as a light-industry city now, has become the largest city of the Black Sea. Especially in the 1960s, the capacity of tobacco industry and trade in the city grew a lot, and this growth continued until the early 1980s. So that, by the 1960s, Samsun which was a small town just produced hemp and timber and fished 100 years ago, turned into a modern city where more than tens of thousands of tobacco worker women took to the streets in their white coats when the bell of tobacco factory rang. One of the most visible results of this change, which would radically affect social life, has been the improvement in transportation, health and education opportunities, together with the change in the physical structure and spatial organization of the city. With its modern port, railways, road connections, airport, college and hospitals, Samsun has constituted an example of a city that can be defined as ideal within the urbanization approach of the Republican period. This article aims to show the effect of the tobacco policy of the Republican period on local urbanization by conveying the increase in opportunities such as transportation, health and education in the city in its historical development. Of course, it is not possible to reveal all aspects of the interaction of economic policies-industrialization-urbanization in this short article. Based on my doctoral thesis, in which the subject is examined in detail in its historical integrity and from as many different perspectives as possible, this article has to be limited to only a certain area of the change in the city.
Alan : Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
