Özet:

Bu çalışmanın amacı, Türk edebiyatından seçilen üç postmodern anlatı üzerinden, Türk edebiyatı ile dünya klâsikleri arasındaki metinlerarası okumaların, öğrencilerin yaratıcı okuma becerilerini geliştirmelerinde katkıları olup olmadığını araştırmaktır. Postmodern anlatıların temel kurgu ögelerinden olan “metinlerarasılık”, yazar anlatıcının, eserini önceki dönem eserlerine yaptığı göndermeler, anıştırmalar, çağrışımlar, alıntılamalar, parodi-pastiş ve dönüştürümlerle yaratmasıdır. Zorlu bir okuma sürecine giren okur ise sözü edilen ögeleri, zihin şemasında anlamlandırmaya çalışacak, bir anlamda tüm bilişsel süreçlerini işe koşarak, “yaratıcı okuma”ya geçiş yapacaktır. Ancak, buradaki temel sorun, öğrencilerin okuma eksiklikleridir. Önceki eserlerle, çeşitli boyutlarda bağlantı kurabilen, onlardan farklı anlamlar çıkarıp yorum yapabilen öğrenciler ise metni yeniden kurmuş olacaklardır. Metinlerarası okuma, işte bu bağlamda onun yaratıcılık becerilerini geliştireceği gibi okuma kültürünü de artıracaktır. Metinlerarası okumanın yaratıcı okuma becerisine etkileri konulu bu araştırma, 2016-2017 yılı Güz döneminde Orta Anadolu’da bir üniversitede Türkçe Eğitimi alanında yüksek lisans yapan 10 öğrenciyle gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma desenli çalışmada “görüşme” yöntemi kullanılmıştır. Öğrenciler tarafından seçilen Yeni Hayat, Puslu Kıtalar Atlası ve Uykuların Doğusu adlı romanları sınıf ortamında çözümlenmiş, öğrenciler bu anlatıların yaratıcı okuma becerilerine neler kattıklarını, yapılandırılmış görüşme formuna yazmışlardır. Sonuç olarak, öğrenciler, her üç romandaki metinlerarasılık ögelerini bulmada zorlandıkları halde metinlerarası okumaların, yaratıcı okuma becerilerini geliştirmelerinde ve okuma kültürü edinmelerinde kendilerine zengin katkılarda bulunduklarını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: