Özet:

Divan şiiri geleneğinde mahlas kullanımı önemli bir yer tutar. Mahlaslar bizzat şair tarafından belirlenebildiği gibi şaire onun yetişmesinde etkisi olan kişilerce de verilebilir. Şairin karakterini duygu ve düşünce dünyasını yansıtan imza niteliğindeki bu takma adların usta şairler tarafından yeni yetişmekte olan şairlere verilmesi üzerine mahlasname adlı manzumeler kaleme alınmıştır. Bu çalışmada ağırlıklı olarak Hoca Neş’et ve Kırımlı Ebubekir Rif’at Efendinin mahlasnameleri incelenerek, genç şairlere yapılan tavsiyelerden dönemin şiir sanatı anlayışı tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna göre mahlasnamelerde vurgulanan düşünceleri ilim ve irfan sahibi olmanın önemi, ilimsiz şiirin temelsiz olacağı genç şairlerin şiir geleneğini temsil eden usta şairleri örnek almaları boş sözden, hiciv ve hezeliyattan uzak durmaları özgün eserler vermeleri, taklitten sakınmaları sanat değeri olan eser vermeleri şiirde manaya önem vermeleri yalnızca şiire değil nesre de ehemmiyet vermeleri şeklinde sıralayabiliriz. Yazdığı mahlasnamelerle meşhur Hoca Neş’et bütün bunların yanında genç şairlere naat yazmalarını tavsiye eder. Mahlasnameler dönemin ve bu türde eser veren şairlerin sanat anlayışlarını tespitte önemli belge niteliğindedir.

Anahtar Kelimeler: