Bu çalışmada 2004-2020 yılları arasında Türkiye’de buğday veriminde (durum buğdayı hariç) gözlenen alansal ve zamansal değişimler belirlenerek, iklim değişikliği bağlamında sıcaklık ve yağış koşulları ile verim ilişkilerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. İstatistik analizler üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada Türkiye’de yıllık buğday veriminde (durum buğdayı hariç) meydana gelen yıllar arası değişiklikler bölgesel karşılaştırmalarla belirlenmiştir. Bu amaçla her bölge için o bölgeyi temsil edecek bir il seçilmiştir. İkinci aşamada aylık ortalama sıcaklık ve aylık toplam yağış verileri ile yıllık buğday verimi arasındaki istatistik ilişkiler analiz edilmiştir. Son aşamada Türkiye’de olası iklim değişikliği senaryolarına göre buğday veriminde gerçekleşebilecek değişiklikler ele alınmıştır. İstatistik analizlerde Pearson korelasyon katsayısı ve basit doğrusal regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. 2004-2020 döneminde Türkiye’de buğday veriminin en yüksek olduğu bölge Marmara Bölgesi iken en düşük olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesi’dir. Aynı dönemde buğday üretimi verisi olan illerin %83,5’inde verim artmıştır. Yağışlarla verim arasındaki ilişkiler sıcaklık verim ilişkilerine göre daha güçlüdür. Orta Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde buğday ekim döneminde sıcaklıklarla verim arasında pozitif ilişki görülürken, başaklanma döneminde negatif ilişki söz konusudur. Hasat döneminde gerek sıcaklık-verim gerekse yağış-verim ilişkileri diğer fenolojik dönemlere göre zayıftır. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün hazırlamış olduğu GFDL-ESM2M küresel iklim modeli verilerinden üretilen RCP8.5 senaryosuna göre 2016-2040 için Türkiye’de kış sıcaklıklarındaki artış en çok Akdeniz ve Marmara bölgelerinde buğday verimini olumsuz etkileyecektir. Aynı senaryoya göre özellikle Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yağış azalmalarının buğday verimini düşürmesi beklenir.
Bu çalışmada 2004-2020 yılları arasında Türkiye’de buğday veriminde (durum buğdayı hariç) gözlenen alansal ve zamansal değişimler belirlenerek, iklim değişikliği bağlamında sıcaklık ve yağış koşulları ile verim ilişkilerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. İstatistik analizler üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk aşamada Türkiye’de yıllık buğday veriminde (durum buğdayı hariç) meydana gelen yıllar arası değişiklikler bölgesel karşılaştırmalarla belirlenmiştir. Bu amaçla her bölge için o bölgeyi temsil edecek bir il seçilmiştir. İkinci aşamada aylık ortalama sıcaklık ve aylık toplam yağış verileri ile yıllık buğday verimi arasındaki istatistik ilişkiler analiz edilmiştir. Son aşamada Türkiye’de olası iklim değişikliği senaryolarına göre buğday veriminde gerçekleşebilecek değişiklikler ele alınmıştır. İstatistik analizlerde Pearson korelasyon katsayısı ve basit doğrusal regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. 2004-2020 döneminde Türkiye’de buğday veriminin en yüksek olduğu bölge Marmara Bölgesi iken en düşük olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesi’dir. Aynı dönemde buğday üretimi verisi olan illerin %83,5’inde verim artmıştır. Yağışlarla verim arasındaki ilişkiler sıcaklık verim ilişkilerine göre daha güçlüdür. Orta Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde buğday ekim döneminde sıcaklıklarla verim arasında pozitif ilişki görülürken, başaklanma döneminde negatif ilişki söz konusudur. Hasat döneminde gerek sıcaklık-verim gerekse yağış-verim ilişkileri diğer fenolojik dönemlere göre zayıftır. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün hazırlamış olduğu GFDL-ESM2M küresel iklim modeli verilerinden üretilen RCP8.5 senaryosuna göre 2016-2040 için Türkiye’de kış sıcaklıklarındaki artış en çok Akdeniz ve Marmara bölgelerinde buğday verimini olumsuz etkileyecektir. Aynı senaryoya göre özellikle Orta Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’da yağış azalmalarının buğday verimini düşürmesi beklenir.
In this study between 2004 and 2020 years in Turkey in grain productivity (except for state grain) observed alansal and temporary changes are determined, the aim of the climate change context is to reveal the temperature and rain conditions and the productivity relationships. Statistical analysis is performed in three stages. In the first phase, changes between the years that occurred in the annual grain production in Turkey (except the state grain) were determined by regional comparisons. For this purpose, a province has been chosen to represent that region for each region. In the second phase, the statistical relationships between the average monthly temperature and the total monthly rainfall data and the annual grain yield were analyzed. In the last stage, the possible climate change scenarios in Turkey have been discussed on the changes that may occur in grain production. In statistical analysis, the Pearson correlation ratio and the simple linear regression analysis method were used. The region with the highest grain production in Turkey in the period 2004-2020 is the region with the lowest region while the region with the lowest region is the Eastern Anadolu region. In the same period, the yield increased by 83.5% in the provinces with data of grain production. The relationship between rain and yield is stronger than the temperature yield. In the region of Central Anadolu, Southeast Anadolu and Eastern Anadolu, a positive relationship between temperature and productivity is seen during the October period, while the negative relationship is discussed during the start-up period. During the harvest period, the temperature and yield relationships are weak compared to other phenological periods. According to the RCP8.5 scenario produced from the GFDL-ESM2M global climate model data prepared by the General Directorate of Meteorology, the increase in winter temperatures in Turkey for 2016-2040 will mostly negatively affect grain production in the Mediterranean and Marmara regions. According to the same scenario, especially in Central Anatolia and Southeast Anatolia, rainfall is expected to reduce grain production.
Alan : Hukuk; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|