Özet:

1970’lerde ortaya çıkan Arz Yanlı İktisat, özellikle 1980’lerde ABD ve İngiltere’de uygulanan, önemli iktisadi akımlardan biri olmuştur. Vergi oranlarının düşürülmesi bu görüşte temel ekonomi politikası aracı olarak ön planda tutulmuştur. Bu görüşü savunanlar; devletin ekonomideki yerinin küçültülmesi, özel sektör ağırlıklı bir sermaye birikiminin sağlanması gerektiğini vurgulayarak, kuralları gevşetmeyi ve hatta deregülasyonu savunmaktadırlar. Bu politikaların 2000’lerin başlarına kadar uygulanmasıyla birlikte küresel ölçekte GSYİH rakamlarında ciddi artışlar gerçekleşmiştir. GSYİH’daki iyileşmeye rağmen, bu politikaların bir sonucu olarak benimsenen finansal serbestleşme özellikle ABD’de ve diğer birçok ülkede yaşanan finansal krizlerin nedenleri arasında gösterilmektedir. 1980’lerden itibaren ortaya çıkan finansal serbestleşme ve denetimsizlik küreselleşme olgusunun hız kazanmasına neden olmuştur. Küreselleşmeyle birlikte sermayenin dolaşımındaki hızlanma ise beraberinde finansal araçların çeşitlenmesini ve ilerleyen süreçte bunların kullanımında bankaların etik olmayan yani kural dışı satışlarını gündeme getirmiştir. Pek çok Avrupa ülkesinde bu kural dışılıklar devam etmekte ve bankacılık sistemini önemli ölçüde tehdit etmektedir. Bu çalışmada Arz Yönlü politikalarla birlikte ilgi duyulan finansal sistemdeki kuralları gevşetme ve hatta tümüyle ortadan kaldırma ile ilgili düzenlemelerden, bankacılık sisteminin ne ölçüde etkilendiği araştırılmaktadır. Bu anlamda finansal sistemde kuralların azaltılması hatta kaldırılmasıyla türev ürünlerin kural dışı satışlarının yaygınlaşması arasındaki ilişkinin ortaya konması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda özellikle subprime mortgage kredilerine yönelik türev araçların oluşturulması ve bunların etik dışı kullanımının, Avrupa bankacılık sisteminde yaşanan ve yaşanacak krizlerin bir sebebi olup olamayacağı araştırılmaktadır. Çalışmanın temel bulgusu olarak; 2008 finansal krizinin temel nedeninin türev araçların kural dışı satışı olduğu ve günümüzde de bu araçların etik dışı kullanımının Avrupa bankalarında sorunlara yol açtığı, bu sorunların ise bölgesel olarak kalmayıp küresel ölçekte etkiler meydana getirebileceği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: