Abstract:

Ankara’nın Akyurt ilçesinde bulunan Akyurt Kalaba Tümülüsü 2012 yılında Anadolu Medeniyetleri Müzesi tarafından kazılmıştır. Yürütülen çalışmalarda, Tümülüs’ün merkezine yakın konumda yer alan, dromos, ön oda ve ana odayı içeren bir mezar odası gün ışığına çıkarılmıştır. Ayrıca Tümülüs’ün çeperine yakın kısımlarda, kremasyon alanları ve ostotekler içinde kremasyon kalıntıları ile bir inhumasyon gömü de bulunmuştur. Mezarlarda bulunan sikkeler Tümülüs’ün 1. yüzyılın ortaları ile 3. yüzyılın başı aralığında kullanıldığını göstermektedir. Çalışmada, ortaya çıkarılan insan kalıntıları incelenmekte ve arkeolojik unsurlar ile birlikte tüm bulgular ölüm uygulamaları bağlamında değerlendirilmektedir. Mezar odasında üç erişkin ve bir bebeğe ait inhumasyon kalıntılar ile bir erişkine ait kremasyon kalıntıları olduğu; ostoteklerde bir erişkin kadına ve 9-10 yaşında bir çocuğa ait kremasyon kalıntıları belirlenmişken inhumasyon mezarın bir erişkine ait olduğu anlaşılmıştır. Kremasyonlarla ilgili inceleme (renklenmeler ve kemiklerdeki biçim değişiklikleri), ölülerin cesetlerinin etli iken yakıldığını, kremasyon alanlarındaki pyre ateşinin 700-900 °C’nin üzerindeki sıcaklıklara ulaşmış olduğunu göstermiştir. Mimari unsurlarıyla birlikte iyi korunmuş bir mezar odası ve kremasyon alanlarıyla gömü yapılan ostoteklerin bulunması ve farklı gömü uygulamalarının bir arada yer alması Akyurt Kalaba Tümülüsü’nü benzerleri arasında eşsiz bir konuma taşımaktadır. Çalışmada, biyoarkeolojik ve arkeolojik bulguların birlikte ele alınmasıyla Tümülüse ait bütüncül bir değerlendirme yapılabilmiştir.

Keywords: