Özet:

Bu çalışmada Zonguldak iline içme suyu sağlayan Ulutan içme suyu arıtma tesisi (USAT) ünitelerinden (Ham su, koagülasyon ve dezenfeksiyon) alın su numunelerinde bulunan doğal organik madde (DOM) karakteizasyonu ultrafiltrasyon (UF) tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. DOM fraksiyonlarının dağılımı UF prosesi ile toplam organik karbon (TOK) konsantrasyon değerleri esas alınarak karbon kütle dengesine göre yapılmıştır. USAT’de ham sudan dezenfeksiyon ünitelerinden alınan su numunelerinde UF prosesi ile karakterize edilmiş bütün organik fraksiyonlar arasında en fazla bulunan moleküler ağırlığı (MA) 1000 Da (1kDa)’dan daha küçük olan organik fraksiyonlar olduğu tespit edilmiştir. Ham sudan dezenfeksiyon ünitesine kadar 1kDa’dan küçük olan NOM fraksiyonlarının bulunma yüzdesi %54.26-%69.76 arasında yer almaktadır. Arıtma prosesi süresince, en yüksek giderim verimi koagülasyon adımında ve MA yüksek olan organik fraksiyonlarda meydana gelmiştir. Bu sonuç aynı zamanda koagülasyon prosesinde düşük MA sahip hidrofilik özellikteki fraksiyonların etkili bir şekilde giderilemediğini göstermektedir. Diğer yandan tüm organik fraksiyonlarda en düşük giderim verimi dezenfeksiyon prosesinde meydana gelmiştir. Klorlanmış ham su numunelerinde 168 saatlik reaksiyon süresinde en yüksek trihalometan oluşum potansiyeli (THMOP) miktarı (163.2 μg/L) MA 1kDa’dan küçük olan DOM fraksiyonlarda görülürken, sırası ile MA 1-3kDa olanlarda 15.3 μg/L, 3-5kDa olanlarda 12.6 μg/L ve MA 5kDa’dan büyük olan fraksiyonlarda ise 8.4 μg/L olarak ölçülmüştür. Bununla birlikte, DOM fraksiyonları arasında en yüksek spesifik trihalometan oluşum potansiyeli (STHMOP) konsantrasyonu (35.8 μg THMFP/ mg TOK) MA 1kDa’dan küçük olan fraksiyonlarda gözlenmiştir. Bu çalışmada elde edilen bulgular UF tekniği ile DOM fraksiyonlarının tespit edilmesinin konvansiyonel içme suyu arıtma tesislerinin işletmesinde uygulanabilir bir strateji olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: