Özet:

Bu çalışma, gibberellik asit (GA3) ile muamele edilmiş sorgum [Sorghum bicolor (L.) Moench] tohumlarının farklı tuz yoğunluklarında çimlenme ve fide gelişimlerini incelemek amacıyla, 2018 yılında, Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü’nde yürütülmüştür. Laboratuvar denemesi, tesadüf parsellerinde bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak çimlendirme dolabında, Petri kapları içerisinde kurulmuştur. Çalışmada, tohumlar 4 farklı GA3 dozunda (0, 100, 200 ve 300 ppm) 24 saat bekletilmiş ve daha sonra 5 farklı tuz dozunda (0, 2500, 5000, 7500 ve 10000 ppm NaCl) çimlendirilmiştir. Çalışmada çimlenme oranı, sürgün ve kök uzunluğu, sürgün ve kök yaş ağırlığı ile sürgün ve kök kuru ağırlığı parametreleri incelenmiştir. Çalışma sonunda, çimlenme oranı dışında, incelenen diğer özelliklerin tuz stresinden anlamlı derecede (p<0.01) etkilendiği GA3 uygulamasının ise kök kuru ağırlığı dışında, tüm özellikler üzerindeki etkisinin önemsiz olduğu belirlenmiştir. Çalışmada sorgum tohumlarının çimlenme oranı, tuz ve GA3 uygulamalarına göre % 69.33 ile % 89.33 arasında değişmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, tuz dozlarına bağlı olarak sürgün uzunluğu 4.64 cm (10000 ppm NaCl) ile 9.79 cm (kontrol), kök uzunluğu 3.13 cm (10000 ppm NaCl) ile 6.05 cm (kontrol), sürgün yaş ağırlığı 18.96 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 49.49 mg bitki-1 (kontrol), kök yaş ağırlığı 5.43 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 15.15 mg bitki-1, sürgün kuru ağırlığı 2.32 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 4.67 mg bitki-1 (kontrol), kök kuru ağırlığı ise 0.58 mg bitki-1 (10000 ppm NaCl) ile 0.99 mg bitki-1 (kontrol) arasında değişmiştir. Çimlenme oranı dışında diğer özellikler tuz yoğunluğunun artmasından olumsuz yönde etkilenmiştir. Çalışmada ele alınan GA3 uygulamalarının ise tuz stresinin bu olumsuz etkilerini hafifletme yönünde bir etkisi belirlenmemiştir. Sonuç olarak tuzlu koşullarda çimlendirilen sorgum tohumlarına GA3 uygulamasının etkileri hakkında daha kesin sonuçlar elde edebilmek için bu konuda daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: