Özet:

Kendileri birer hukuki denetim aracı olarak kurulmuş olan ya da örgütlenen kâr amacı gütmeyen kuruluşlar (dernekler, vakıflar, sivil toplum kuruluşları vb.) açısından bağımsız denetim olgusu bir paradoks mu yoksa bir gereklilik mi sorusu bu çalışmanın temel çıkış noktasını oluşturmaktadır. Kâr amacı gütmeyen işletmelerde 1990’lı yıllarda yaşanan finansal skandallar nedeniyle bu işletmelerdeki finansal raporlama sisteminin sorgulanmasını gerektirmiş ve bu işletmeler açısından hesap verebilirlik olgusunu medya düzeyine taşımıştır. Ancak kâr amacı gütmeyen işletmeler açısından hesap verebilirlik yeni bir kavram değildir. Amerika’da 1973 yılında kurulan Özel Hayırseverlik ve Kamu İhtiyaçları Komisyonu (Commission on Private Philanthropy and Public Needs) gerek yaptığı çalışmalar gerekse de yayınladığı raporlar ile bu tür işletmelerdeki finansal raporlamanın önemine dikkat çekmiştir. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle kâr amacı gütmeyen işletmelerdeki denetim açıklanmakta ardından da bu tür işletmelerde bağımsız denetimin gerekliliği tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: