Özet:

Kur’ân nüzûl tarihinin temel meselelerinden biri olan yedi harf konusu, tefsir usûlü ve Kur’ân ilimleri kaynaklarının önemli başlıkları arasında yer almaktadır. Bu yönüyle, ulemânın üzerinde durduğu önemli meselelerden olan yedi harf mevzuu, kıraatin ilmî bir disiplin haline gelmesine ve bu manada meşruiyet kazanmasına zemin hazırlayan konuların da başında gelmektedir. Bu hususiyetinden dolayı olmalıdır ki meseleyi doğrudan veya dolaylı olarak konu edinen pek çok çalışma kaleme alınmıştır. Konuyla ilgili çok sayıda rivayetin bulunmasıyla birlikte bunlarda geçen el-Ahrufü’s-Sebʿa tabiriyle neyin kastedildiğine dair Hz. Peygamber’den gelen sarih bir bilginin veya açıklamanın olmayışı, konu hakkında çok fazla yorum yapılmasına kapı aralamıştır. Bu durumun sonucu olarak da yedi harf, sonuca bağlanması gereken ilmî bir mesele olarak görülmüş ve konunun çözümü için hayli gayret sarf edilmiştir. Yedi harf meselesinden bigâne kalamayan çalışmaların başında kıraat ilminin diğer konularıyla birlikte yedi harf meselesini de gündemlerine alan ulûmü’l-Kur’ân kaynakları gelmektedir. Bu çalışma, konusu itibariyle, ulûmü’l-Kur’ân kaynaklarında yedi harf konusunun ele alınışını tespit etmeyi hedeflemektedir. Çalışmanın sorunsalı, ulûmü’l-Kur’ân eserlerinde yedi harf meselesine yaklaşımda zaman içerisinde herhangi bir farklılığın meydana gelip gelmediğini ortaya koymaktır. Bu bağlamda çalışmanın giriş kısmında ulûmü’l-Kur’ân kavramı hakkında bilgi verildikten sonra yedi harf kavramı kısaca tanıtılmıştır. Daha sonra ise kronolojik olarak klasik ve modern dönem eserlerinden oluşan beş eser özelinde yedi harf meselesi irdelenmiş, ilgili eserlerde konuyla ilgili ele alınan değerlendirmeler ve yorumlar tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: