Özet:

Dijital ekonomi ve post-modern iş modelleri uluslararası vergi hukukunda yüzyıla yakın süredir genel kabul gören vergileme ilkelerinden biri olan “işyeri” kavramının yeniden gözden geçirilmesini zorunlu hale getirmiştir. “İşyeri” kavramı dünya üzerinde sayıları üç bin civarında olan ÇVÖA’larda yer alan ve ticari kazancın kaynak ülkede vergilendirilebilmesi için yabancı yatırımcının kaynak ülkedeki ticari faaliyetleri ve fiziki varlığının belirli sınırların üzerinde olmasını öngören bir hukuki sınırdır. Agresif vergi planlamasına karşı küresel çapta önlemler alınması ve hükümetler arası işbirliğinin arttırılması için OECD/G-20 bünyesinde başlatılan BEPS Projesi uluslararası şirketler tarafından istismar edilen vergisel kuralların revize edilmesini amaçlamaktadır. İki yıla yakın bir sürede nihai raporları uluslararası kamuoyuna sunulan BEPS Projesi, agresif vergi planlaması ile mücadele için on beş adet Eylem Planı ile transfer fiyatlandırması, ülkeler arası bilgi değişimi, uyuşmazlıkların çözümü, işyeri statüsünün revize edilmesi, dijital ekonominin vergilendirilmesi gibi pek çok konuda revizyon önerileri sunmaktadır. BEPS Projesi Eylem Planı 7’nin nihai raporunda “işyeri” kavramının revize edilmesine ilişkin öneriler yer almaktadır. Bu öneriler, “”yapım ve onarım işlerine ilişkin faaliyetlerde sözleşmelerin parçalanması sureti ile süre sınırının istismarının”, “bağımlı ve bağımsız acentelere ilişkin tanımlamaların istismarının” ve “hazırlayıcı ve yardımcı nitelikteki faaliyetlerin işyeri kavramına istisna oluşturması kuralının istismarının” önlenmesi başlıklarına yoğunlaşmaktadır. BEPS Eylem Planı 7 ile getirilen öneriler dijital ekonominin yol açtığı sorunları tam olarak gidermese ve “işyeri” kavramında devrimsel bir yeniden tanımlama yapmasa da işyeri kavramının mevcut tanımından kaynaklanan sorunlu noktaların revize edilmesi için uluslararası alanda gösterilen bir çaba olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler: