Özet:

Küresel ısınmanın iklim değişikliği üzerindeki etkileri küresel ölçekte kabul edilmiş olup bu etkilerin yakın gelecekte daha da hissedilir hale geleceği beklenmektedir. İklim değişikliği özellikle kurak, yarı kurak ve yarı nemli bölgelerde ormanlar ve su kaynakları üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Aynı zamanda bir Akdeniz ülkesi olan Türkiye iklim değişikliğinden en fazla etkilenmesi beklenen ülkeler arasında yer almaktadır. Küresel iklim değişikliği ile birlikte barajlar ve göller de ağaçların büyümesi üzerinde etkili olmaktadır. Bu çalışma Türkiye’nin Kahramanmaraş şehrinde bulunan Menzelet baraj havzasında gerçekleştirilmiştir. Menzelet barajı 1980-1989 yılları arasında inşa edilmiş ve 1990 yılında su toplamaya başlamıştır. Yarı kurak iklim özelliğine sahip olan araştırma alanında aşırı yaz kuraklıkları görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Menzelet baraj gölünün neden olduğu lokal iklim koşullarının alanda doğal olarak yayılış gösteren kızılçam ormanlarının çap artımı üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Bu nedenle baraj ve kontrol bölgesi olarak adlandırılan iki farklı yerden örneklem alanları seçilmiştir. Seçilen örneklem alanları meşcere yapısı ve bonitet, yükseklik, yaş dağılım sınıfı ve bakı bakımından aynı özelliklere sahiptir. Artım burguları yardımıyla her bir ağaçtan 2 adet olmak üzere her bir örneklem alanındaki 20 kızılçam ağacının göğüs yüksekliğinden artım çubukları alınmıştır. Yıllık çap artımlarının belirlenmesinde WinDENDRO bilgisayar programı kullanılmıştır. Baraj ve kontrol alanındaki ağaçların çap artımları SPSS 20.0 istatistik programı kullanılarak bağımsız t-testi ile karşılaştırılmıştır. Yıllık çap artımı ile sıcaklık ve yağış gibi iklimsel faktörler arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Sonuçlara göre, yıllık ortalama çap artımı açısından baraj alanı ile kontrol alanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık vardır ve baraj, kızılçam ormanlarının yıllık ortalama çap artımı üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Baraj alanında bulunan ağaçların yıllık ortalama çap artım değerleri kontrol alanındaki değerlere nazaran oldukça yüksektir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre, sıcaklık artışı kontrol alanındaki yıllık çap artımını olumsuz olarak etkilemektedir. Yıllık toplam yağıştaki önemli düzeydeki artış veya azalmalar baraj alanıyla karşılaştırıldığında kontrol alanındaki yıllık çap artımında daha önemli değişikliklere neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler: