Özet:

Bu çalışma temelde XIX. yüzyılın ikinci yarısından 2000’li yıllara kadar geçen dönemde Çanakkale’ye yönelen dış göçler ele alınmıştır. Böylece hem Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde hem de Cumhuriyet döneminde Çanakkale’ye ülke sınırları dışından gerçekleşen göç ve sığınma hareketleri ile bunun nüfus değişimi üzerindeki etkileri irdelenmiştir. Araştırma kapsamında geçmiş yıllara ait göç politikalarını bir kenara bırakılarak,  yapılan göçlerin ilçeler bazındaki dağılımı araştırılmaktadır. Aynı zamanda yerleşmelerin sayısında ve dağılışında yaşanan gelişmeler incelenerek, Çanakkale iline gelen göçmenlerin ilçeler bazında ağırlığının yanı sıra Biga ilçesi örneğinde kırsal yerleşmeler, kuruluş dönemleri açısından gruplandırılarak ayrıntılı şekilde değerlendirilmiştir. Çanakkale’nin 1850’den 2000’e uzanan nüfus tarihi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Diğer taraftan, Çanakkale’ye yapılan göçlerde, yurt dışında doğan vatandaşların oranları da bu araştırma açısından önemlidir. 1935 yılında Çanakkale’ye yapılan göçlerin oranı %11,75’iken Türkiye ortalamasının iki katına tekabül etmekteydi. Bu oran 2014 yılında Çanakkale ve Türkiye geneli için sırasıyla %1,2 ve %1,3 gerçekleşmiş olup, Çanakkale’ye yönelen dış göçlerin Türkiye ortalamasının altında kaldığı anlaşılmaktadır. Sonuç olarak, tarihî, sosyal, siyasî, demografik, ekonomik ve yerleşme özellikleri açısından önem arz eden nüfus hareketleri tarihsel süreç içerisinde değerlendirildiğinde, XIX. yüzyılın ikinci yarısı ve XX. yüzyılda Çanakkale ve Batı Anadolu’nun büyük oranda nüfus çekerek bu sürece damga vurduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: