Görüntüleme
29
İndirme
6
11. ve 12. yüzyıl perspektifinde gelişen genel felsefe metodolojisi açısından Gazali, felsefenin önünü kapatan ve dinî yaklaşım sebeplerinden dolayı felsefe metodolojisini kabul etmeyen bir düşünür olarak algılanmıştır. Buna önemli ölçüde Filozofların Tutarsızlığı isminde kaleme aldığı eser sebep olduğu kadar, buna cevap olarak İbn-i Rüşt’ün kaleme aldığı Tutarsızlığın Tutarsızlığı isimli eserin, Gazzali’yi, felsefe düşmanı ilan etmesi de rol oynamıştır. Gazali’nin eserlerinde ortaya koyduğu düşüncelerin, kendi döneminde yadsınmasına tanık olduğumuz kadar, kendisinden yaklaşık 500 yıl sonrasının Avru¬pa’sına gittiğimizde, empirist, sensualist, materyalist filozofların olgu bağlamında kendisiyle çoğu noktada benzer düşüncede olduğunu tespit ediyoruz ve özellikle kaleme aldığı Kimya-ı Saadet ve Filozofların Tutarsızlığı isimli eser¬lerinde, felsefe metodolojisini pozitivistlerin eleştiri tarzına benzer bir biçimde eleştirdiğine şahit oluyoruz. Lakin Gazali’nin ortaya koyduğu düşüncelerin üzerine şerh düşenlerin, Gazali’nin tek bir noktada düşüncesi varmış gibi davranması ve felsefeye ihtiyatlı yaklaşmasının sebebini sadece iman boyutu ile ilişkilendiren yaklaşımları sebebiyle, Gazali, sanki ön yargılara maruz kalmış gibi durmaktadır. Özellikle Batı düşüncesinin arkeolojisinde görebileceğimiz kadar, kendisinden asırlarca sonra görüş beyan eden hatta aydınlanma ve modernite ekseninde eserler veren filozoflara benzer düşüncelerinin bulunması, Gazali’yi, bu bakımdan daha farklı bir okuma biçimi olarak ele alma zaruretini doğurmaktadır. Kendi bilimsel ve felsefi kodlarımızın üzerinde oluşmuş ön yargıyı, eğer varsa muhasebe etmek, o dönemi şerhçilerin izahatından ve onların yarattığı kolaycılıktan kurtarmak, yorumlama açısından İlahiyat kültürüne defalarca dayanak olan bir filozofu bu bağlamda sadeleştirmek önemli bir algı kırılması anlamına da gelmektedir. Bugün İslam dünyasının içinde bulunduğu durum ve gelenek adına sarsılmaz biçimde yerini koruyan düşüncelerin bu manada yeniden ele alınması fikrinin de öncülü olabilecek bu yeni okuma, en azından ihtiyaç gibi durmaktadır. Bugün İslam dünyasının içinde bulunduğu durum ve gelenek adına sarsılmaz biçimde yerini koruyan düşüncelerin bu manada yeniden ele alınması fikrinin de öncülü olabilecek bu yeni okuma, en azından ihtiyaç gibi durmaktadır. Gazali’nin eserleri üzerinden doğrudan söylemiş olduklarının kritik edilmesi üzerine zaman zaman kendisinin de felsefeye karşı duruyormuş gibi bir tavrı olmasına rağmen, felsefe metodolojisinden yoğun olarak faydalandığı anlam kazanacaktır. Bu sebeple bu makalemiz, İmam-ı Gazali’nin Batı dünyasına benzeyen düşünceleri açısından erken olguculuk olarak değerlendirebileceğimiz düşüncelerini kritik edecek ve belirlemeye çalışacaktır. Belirlenen bu saha üzerinden umud edilir ki, Batı felsefesi ile Doğu felsefesi arasındaki ilişki veya etkileşim belirgenleşmiş olur
In terms of the general philosophy methodology that developed in the 11th and 12th centuries, Gazali was perceived as a thinker that closed the front of philosophy and did not accept the philosophy methodology due to religious approach. In this substantial extent, as the philosophers made the work in the name of Incoherence, the work in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence in the name of Incoherence. When we go to Europe about 500 years after him, as we witnessed the rejection of the thoughts that Gazali has presented in his works, we find that empirist, sensualist, materialist philosophers in the context of the facts are mostly similar to him, and we see that in his works, especially in the Chemistry of Saadet and the Incoherence of Philosophers, he criticizes the philosophical methodology in a manner similar to the critic style of the positivists. But those who are honoured by the thoughts that Gazali reveals, because Gazali behaves as if he had a thought in one point and because of his approaches that link the reason for his careful approach to philosophy only to the dimension of faith, Gazali seems as if he has been subjected to preliminary judgments. As we can see in the archaeology of the Western thought, the existence of similar thoughts to the philosophers who have declared their views centuries later, even in the axis of illumination and modernity, causes the difficulty to treat Gazali, in this regard, as a different form of reading. The preliminary judgment of our own scientific and philosophical codes, if there is, to account, to save that period from the explanation and the facility they create, to simplify a philosopher who has repeatedly relyed on the theological culture in terms of interpretation in this context, also means a significant break of perception. Today, this new reading, which may be the leader of the idea of re-interpretation of the ideas that are in the name of the situation and tradition in the Islamic world, seems at least necessary. Today, this new reading, which may be the leader of the idea of re-interpretation of the ideas that are in the name of the situation and tradition in the Islamic world, seems at least necessary. Although Gazali’s attitude to criticize what he said directly through his works is as if he is sometimes opposed to philosophy, it will make sense that he has profited intensely of the philosophy methodology. That’s why this article will criticize and try to determine the ideas that we can consider as early facts in terms of the ideas of Imam-i Gazali similar to the Western world. It is hoped that the relationship or interaction between the Western philosophy and the Eastern philosophy is clear.
Alan : Eğitim Bilimleri; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
