Özet:

Amaç: Vakum aleti kullanılan operatif vajinal doğum sayısı güngeçtikçe azalsa da önemini korumaktadır. Tek merkezde 5 yılda vakum aleti kullanılan operatif vajinal doğumlardaki maternal ve fetal özellikler ve perinatal sonuçlar değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışma, refere bir merkez olarak hizmet veren Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 1998 Ocak ayı ve 2012 Aralık ayı arasında vakum aletinin kullanıldığı vajinal doğum vakalarının retrospektif taranması ile gerçekleştirildi. Tekiz, canlı, sefalik gelişli vaginal doğumlarda vakum aletinin uygulandığı vakalar değerlendirildi. Hastaların kayıt altına alınmış olan maternal demografik özellikleri, intrapartum özellikleri ve neonatal sonuçları bilgisayar veritabanında analiz edildi. Bulgular: Son 5 yıllık dönemde toplam vaginal doğum sayısı 31497 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemdeki vakum aleti kullanım sıklığı %0.4 (n: 126) olarak değerlendirilmiştir. Vakum aleti ile yıllık vaginal doğum sıklığının 5 yıl içerisinde %0.4’ten (n: 37) %0.2’ye (n: 11) düştüğü izlenmiştir. Vakum ile doğum yaptırılan hastaların hiçbirinde önceki doğumlarında zorlu doğum öyküsü yoktur. Nullipar hasta sayısı 93 (%91.9), multipar hasta sayısı 33 (%26.2) olarak tespit edilmiştir. Hastaların %16’sında (n: 21) doğum sırasında perianal deşur, vajinal laserasyon ve servikal laserasyon meydana gelmiştir. Fetusların 5’ne (%3.9) oksiput posterior (OP) pozisyonunda, kalan 121’ne (%96) oksiput anterior (OA) pozisyonunda doğum sırasında vakum uygulanmıştır. Vakum ile doğum yaptırılan toplam 126 yenidoğandan 21’de (%16.6) sefal hematom (SH), 54’de (%42.8) kaput suksedaneum (KS) gelişmiş, hiçbir yenidoğanda intrakranial kanama, subgaleal hematom ya da ölüm izlenmemiştir. OP ile OA pozisyonunda doğan yenidoğanların sefal hematom gelişimi açısından karşılaştırıldığında (sırasıyla n: 3, %60 - n: 18, %14.8) aradaki fark istatiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p: 0.008). Sonuç: Doğum sırasında vakum uygulaması yıllar içinde çok azalmıştır. Asistan eğitiminde artık nadiren görülmektedir ve oluşabilecek komplikasyonlar nedeniyle rutin eğitimde uygulama yaptırılmamaktadır. Doğru endikasyonda, bu konuda deneyimli kişiler tarafından uygulandığında ciddi maternal ve fetal komplikasyonları olmayan basit, hızlı sonuç veren ve perinatal komplikasyonları azaltan bir uygulamadır. Doğum eğitimi alan herkesin vakum uygulamayı bilmesi ve uygulaması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: