Abstract:

Kip (mood), fiilin bildirdiği hareketin, oluş ve kılışın yansıtıldığını gösteren bir anlatım biçimi, kiplik (modality) ise fiilin hangi koşullar altında gerçekleştiğini bildiren; konuşmacının ruhsal durumunu, duygularını, niyetini, isteğini dile getiren anlamsal bir kategoridir. Kip nesnel, kiplik öznel bir tutumu yansıtır. Konuşucunun kendi ürettiği sözce karşısında tavır ve görüşlerinin semantik bir kategoride dil bilgi¬selleşmesi olarak tanımlanan kiplik, sözceleme öznesinin betimlenmesinde dikkati çeken bir ulamdır. Konuşur ve ifade arasındaki ilişki kiplik kategorisinde değerlendirilir. Kiplik; biçim birimi, sözlük birimi, söz dizimi ve vurgu vasıtasıyla işaretlenebilir. Saltuk-nâme, 15. yüzyılda yazılan ve hakkında birçok çalışma yapılan önemli bir eserdir. Saltuk-nâme’nin kiplik açısından değerlendirildiği bu çalışmada biçim bi¬rimi ögelerinden ekler; sözlük birimlerden zarflar, isimler ve fiiller; söz dizimi ögele¬rinden kalıplaşmış ifadeler, deyimler ve söylem birimleri işaretleyici olarak tespit edilmiştir.

Keywords: