Abstract:

Osmanlı Devleti’nde özel mülkiyet hakkının en geniş içeriğiyle XIX. yüzyılın ikinci yarısından sonra kabul edildiği söylenebilir. Bununla birlikte devlet arazilerini rasyonel bir şekilde yönetecek bir teşkilatın kurulması için II. Meşrutiyet’in İlanı’nı beklemek gerekmiştir. Bu teşkilat Millî Emlak olarak adlandırılmıştır. Bu çalışmada söz konusu teşkilatın kuruluşu iktisat tarihi perspektifinden incelenmiştir. Konu, Osmanlı zihniyetinde mülkiyet kavramının yeri bağlamında önemlidir. Elde edilen temel sonuç Osmanlı Millî Emlak Teşkilatı’nın rasyonel bir işlev gördüğüdür. Şöyle ki teşkilatın yönetimine bırakılan devlet gelirleri büyük oranda artmıştır. Özellikle Millî Emlak gelirlerinin bütçe gelirleri içindeki payının iki katına yakın bir oranda yükselmesi, Osmanlı iktisadi düşüncesinde mülkiyet kurumunun devlet emlaki bağlamında modern bir içerik kazandığını da göstermiştir. Bununla birlikte bu basit çıkarımların geniş kapsamlı araştırmalarla desteklenmesi gerekmektedir. Çalışmada, kaynak taraması sonucunda elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi şeklinde bir yöntem izlenmiştir.

Keywords: